Επιστολή Καραμανλή σε Μπους : «Καλός συμβιβασμός η πρόταση Νίμιτς»

13/04/2005 | 

Με επιστολή του προς τον Αμερικανό Πρόεδρο, Τζορτζ Μπους, ο Κώστας Καραμανλής ζητεί, μάλιστα, τη συμπαράσταση της Ουάσιγκτον στο να πειστεί η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να δεχθεί την πρόταση του κ. Νίμιτς για την ονομασία.

Το σημαντικότερο, ωστόσο, στοιχείο της σύντομης και προσωπικής επιστολής του Πρωθυπουργού προς τον Αμερικανό Πρόεδρο είναι ότι ο κ. Καραμανλής αποδέχεται πλήρως την πρόταση του ειδικού διαμεσολαβητού του ΟΗΕ, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση, διά του Πέτρου Μολυβιάτη, υποστηρίζει πως η πρόταση δεν είναι αποδεκτή κι αποτελεί απλώς μια καλή βάση για διαπραγμάτευση.

Στην επιστολή του προς τον κ. Μπους ο κ. Καραμανλής αναφέρει πως η ονομασία Republikα Makedonija-SKopje αποτελεί έναν καλό συμβιβασμό («good compromise») τον οποίο αποδέχεται η Ελλάδα και προς τούτο «θα θέλαμε να ζητήσουμε τη συμπαράστασή σας», ώστε η ονομασία-πρόταση Νίμιτς να γίνει αποδεκτή από τα Σκόπια και, εν συνεχεία, από τη διεθνή κοινότητα.

Καμία επιφύλαξη

Σημειώνεται πως ο Πρωθυπουργός, στην επιστολή του προς τον Αμερικανό Πρόεδρο - που μόλις τον περασμένο Νοέμβριο αναγνώρισε τα Σκόπια ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας» - δεν αναφέρει καμία επιφύλαξη για την πλήρη πρόταση Νίμιτς, έτσι όπως εκτίθεται στην έκτασης έξι και πλέον σελίδων επιστολή του διαμεσολαβητού του ΟΗΕ. Αντίθετα ο κ. Μολυβιάτης στις επίσημες δηλώσεις που είχε κάνει μετά την μελέτη της επιστολής Νίμιτς είχε μιλήσει για «σημεία που χρήζουν διευκρινίσεων». Ανάμεσα σε αυτά είναι κι ότι σε περίπτωση συμφωνίας των δύο πλευρών «καμία χώρα ή περιοχή δεν θα μπορεί να φέρει την ονομασία Makedonija ή Macedonia», αλλά και οι όροι «μακεδονική εθνότητα» και «μακεδονική γλώσσα».

Αίσθηση ωστόσο προκαλεί σε διπλωματικούς κύκλους και η πρωτοβουλία αυτή καθαυτή του Καραμανλή να απευθυνθεί εγγράφως στον κ. Μπους. Αφενός διότι αυτή του η επιστολή προκαταλαμβάνει την απόφαση της Αθήνας, αφετέρου διότι τα περί συναίνεσης των πολιτικών κομμάτων εμφανίζονται ως ένα επικοινωνιακό τρικ.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, όμως, το πλέον προβληματικό στοιχείο στην απόφαση του κ. Καραμανλή να αποστείλει επιστολή στον Αμερικανό Πρόεδρο, είναι ότι η Ελλάδα εμφανίζεται επαίτης της «αμερικανικής συμπαράστασης», τη στιγμή που υποτίθεται ότι για το ζήτημα της ονομασίας είχε γίνει συζήτηση στην πρόσφατη συνάντηση του κ. Μολυβιάτη με την υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κοντολίζα Ράις.

Το «καλό παιδί»

Διπλωματικοί κύκλοι εξέφραζαν ωστόσο και μία - τελείως διαφορετική - εκτίμηση για την επιστολή Καραμανλή. 

Ότι εστάλη σε μια προσπάθεια της Αθήνας να κάνει το «καλό παιδί» απέναντι στις ΗΠΑ, για ένα θέμα που δεν θα είχε κανένα κόστος για την ελληνική πλευρά: το Μέγαρο Μαξίμου θεωρεί πως τα Σκόπια θα απαντήσουν - έτσι κι αλλιώς - αρνητικά στην πρόταση Νίμιτς. Με την επιστολή αυτή - λένε οι ίδιοι κύκλοι - η ελληνική πλευρά δείχνει ότι είναι πρόθυμη για έναν συμβιβασμό στο θέμα των Σκοπίων και αποστασιοποιημένη από τα προβλήματα της περιοχής των Βαλκανίων. Άρα έτοιμη να παίξει κεντρικό ρόλο στην περιοχή το επόμενο διάστημα.

Πέντε παγίδες για την Ελλάδα

OXI ENA ΑΛΛΑ 5 τουλάχιστον προβληματικά σημεία, τα οποία εγκυμονούν κινδύνους για την Ελλάδα, εμπεριέχει η πρόταση Νίμιτς.

Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», πέρα από την απαγόρευση στην Ελλάδα να χρησιμοποιεί το όνομα «Μακεδονία» - που είναι ήδη γνωστή - η πρόταση δεν διευκρινίζει εάν το όνομα που προτείνεται θα χρησιμοποιείται σε όλες τις διμερείς σχέσεις της γειτονικής χώρας (σύνθετη ονομασία) ή μόνο στις σχέσεις της με την Ελλάδα (διπλή ονομασία, που η Αθήνα δεν αποδέχεται). Είναι μάλιστα ενδεικτικό πως η πρόταση δεν υποχρεώνει ούτε τα Σκόπια να αλλάξουν το Σύνταγμά τους (το οποίο ρητώς αναφέρει πως το όνομα της χώρας είναι «Δημοκρατία της Μακεδονίας») ούτε τις χώρες που έχουν αναγνωρίσει τη γειτονική χώρα με το όνομα «Μακεδονία» να ενστερνισθούν τη νέα ονομασία.

H πρόταση Νίμιτς δεν είναι ένα αλλά τρία κείμενα: η κυρίως επιστολή, ένα προσάρτημα και μια προσωπική επιστολή του κ. Νίμιτς προς τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και των Σκοπίων.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», το πλέον επώδυνο σημείο για την Ελλάδα περιέχεται στην προσωπική επιστολή, όπου ρητώς αναφέρεται ότι οι κάτοικοι της χώρας θα ονομάζονται «Μακεδόνες» και η γλώσσα τους «μακεδονική». Μάλιστα, ο κ. Νίμιτς υποστηρίζει, πως αυτό θα εμποδίσει Έλληνες και Σκοπιανούς να αντιπαρατίθενται για το ποιος είναι Μακεδόνας. Στην πραγματικότητα όμως, απαγορεύει στους Έλληνες να αυτοαποκαλούνται Μακεδόνες και αναγνωρίζει μακεδονική εθνότητα, την ύπαρξη της οποίας αρνείται να αποδεχθεί η Ελλάδα.

tanea.gr

Mεταφρασμένο το κείμενο μίας επιστολής από τις 6 συνολικά που στάλθηκαν από τον κ. Καραμανλή τον Απρίλη του 2005 :

«ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ Αθήνα, 8 Απριλίου 2005

Αγαπητέ Τζορτζ,

Σε ευχαριστώ για το μήνυμά σου και τα ευγενικά σου λόγια, τα οποία μου μετέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, [Πέτρος] Μολυβιάτης.

Στην επιστολή σου με ημερομηνία 16 Νοεμβρίου 2004 επιβεβαίωσες τη στήριξή σου στις συνεχιζόμενες προσπάθειες του ΟΗΕ να βρει λύση στο ζήτημα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, καθώς και την ετοιμότητά σου να ενστερνιστείς οποιαδήποτε λύση προκύψει από αυτές τις διαπραγματεύσεις. Θα ήθελα, λοιπόν, να σε ενημερώσω για τις πρόσφατες εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (FYROM). Για πρώτη φορά από την υπογραφή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη στις 13 Σεπτεμβρίου 1995, ο ειδικός απεσταλμένος του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, κ. Μάθιου Νίμιτς, προχώρησε στην υποβολή πρότασης, υπό τη μορφή ενός πλήρους προσχεδίου απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίον αφορά την τελική διευθέτηση του εκκρεμούς αυτού ζητήματος.

Συγκεκριμένα, η προτεινόμενη ονομασία από τον ειδικό διαμεσολαβητή είναι «Republika Makedonija-Skopje» με σκοπό να χρησιμοποιείται αμετάφραστη. Αυτή η ονομασία θα χρησιμοποιείται για κάθε επίσημη χρήση εντός του συστήματος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Επιπλέον, η πρόταση ενθαρρύνει και άλλους διεθνείς οργανισμούς, καθώς και κράτη, να επιλέγουν το προαναφερθέν όνομα για κάθε διεθνή επίσημη χρήση.

Το συνταγματικό όνομα «Republika Makedonija» θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται για εσωτερική χρήση εντός της FYROM, κάτι που σημαίνει ότι δεν απαιτείται καμία συνταγματική αλλαγή η οποία θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες στη Συμφωνία της Οχρίδας του 2001.

Αυτή η πρόταση απέχει από τις θέσεις μας, αλλά θα ήμασταν έτοιμοι να την αποδεχθούμε ως βάση για την επίτευξη λύσης. Όπως είχα την ευκαιρία να σε ενημερώσω στην επιστολή μου με ημερομηνία 29 Νοεμβρίου 2004, η Ελλάδα είναι έτοιμη να ολοκληρώσει γρήγορα τις συνομιλίες της Νέας Υόρκης. Επί 15 χρόνια διάφοροι παράγοντες εμπόδιζαν την επίτευξη λύσης μεταξύ των δύο κρατών. Προσωπικά, είμαι έτοιμος να στηρίξω μια συμφωνία τώρα.

Η Ελλάδα είναι, επομένως, διατεθειμένη να εισέλθει σε αυτό το τελευταίο στάδιο των διαπραγματεύσεων διατηρώντας θετική και εποικοδομητική στάση, για να επιτύχει μια αμοιβαία αποδεκτή λύση. Αυτό δεν θα επιτρέψει μόνο την πλήρη ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων, αλλά θα συμβάλει επίσης αποφασιστικά στη σταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής και θα άρει ένα μείζον εμπόδιο που βρίσκεται στο δρόμο της ενσωμάτωσης της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στις ευρωατλαντικές δομές.

Η πρόταση (Νίμιτς) παρέχει και στις δύο πλευρές ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας το οποίο θα συνεισφέρει στην περαιτέρω σταθεροποίηση της περιοχής. Είναι, επομένως, ζωτικής σημασίας σε αυτό το στάδιο και οι δύο πλευρές να στηρίξουν το σχέδιο πρότασης του ΟΗΕ.

Λαμβάνοντας υπόψη τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της περιοχής εν γένει, καθώς και τις προκλήσεις που προκύπτουν από τον εν αναμονή προσδιορισμό του μελλοντικού καθεστώτος του Κοσόβου, εύχομαι ειλικρινά οι ΗΠΑ να στηρίξουν ενεργά την πρόταση του ΟΗΕ.

Ειλικρινά δικός σου,

Κώστας Καραμανλής

Προς την Αυτού Εξοχότητα George W. Bush»