Ίμια

Τουρκικός χάρτης του 1956 που απεικονίζει τα Ίμια ξεκάθαρα ως Ελληνικά νησιά. | 

Τα Ίμια παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία το 1947 με τη Συνθήκη των Παρισίων, ακολουθώντας την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η κρίση των Ιμίων κορυφώθηκε τον Ιανουάριο του 1996, σε μια εποχή, όπου η κυβέρνηση του Σημίτη έκανε τα πρώτα της βήματα, φέρνοντας την Τουρκία και την Ελλάδα στα πρόθυρα εχθροπραξιών.

Το επεισόδιο θα μπορούσαμε να πούμε ότι περιλαμβάνεται στο πλαίσιο των χρόνιων ελληνοτουρκικών διαφορών στο Αιγαίο, πράγμα που εμφανίστηκε ενεργά μετά την Μεταπολίτευση. Η Ελλάδα αναγνωρίζει μέχρι σήμερα ως μόνη διαφορά (συμφώνως μάλιστα με το Διεθνές Δίκαιο) την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ενώ η Τουρκία αμφιβάλλει σχετικά με τα θέματα εναέριου χώρου, καθώς αναγνωρίζει 6 και όχι 10 μίλια του FIR (Περιοχή Πληροφοριών Πτήσεων) Αθηνών, επιμένει για την αποστρατιωτικοποίηση των νήσων του Αιγαίου και με την κρίση των Ιμίων αμφισβητεί επίμονα το καθεστώς κάποιων βραχονησίδων, με την θεωρία περί δήθεν Γκρίζων Ζωνών.

Τα Ίμια πρόκειται συγκεκριμένα για δύο μικρές και ακατοίκητές βραχονησίδες μεταξύ του νησιωτικού συμπλέγματος των Δωδεκανήσων και των νοτιοδυτικών ακτών της Τουρκίας. Απέχουν 3,8 ναυτικά μίλια από το Μποντρούμ της Τουρκίας, 5,5 ναυτικά μίλια από την Κάλυμνο και 2,5 ναυτικά μίλια από το πλησιέστερο ελληνικό έδαφος, τη βραχονησίδα Καλόλιμνος.

Το τουρκικό κράτος είχε αποδεχθεί το καθεστώς επικυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά αυτά. Η αμφισβήτηση ξεκίνησε από ένα ναυτικό ατύχημα στις 25 Δεκέμβρη του 1993. Οι Τούρκοι προσπάθησαν να εφαρμόσουν για την περίσταση δική τους ερμηνεία των γεγονότων, με επίκληση της Συνθήκης της Λωζάννης, όπου τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν στην Ιταλία στο σύνολο τους και όχι ονομαστικά, αμφισβητώντας έτσι την ελληνική κυριαρχία κάποιων βραχονησίδων.

Η κρίση, λοιπόν, των Ιμίων, συνιστούσε την ένοπλη αμφισβήτηση της θαλάσσιας κυριαρχίας από την Τουρκία, που έλαβε χώρα τον Ιανουάριο του 1996, με αφορμή την προσάραξη πλοίου στις βραχονησίδες των Ιμίων. Κατά την διάρκεια αυτής της κρίσης (την οποία την περίμεναν από το 1991 : ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΔΩ ), οι δύο χώρες μετέφεραν στρατιωτικές δυνάμεις γύρω από τα Ίμια και τις ανέπτυξαν αρκετά, φτάνοντας τελικά στην σύγκρουση. Μετά την παρέμβαση του ΝΑΤΟ και κυρίως των ΗΠΑ, όπου επέβαλλαν και στις 2 πλευρές τη θέληση τους “No ships, no troops, no flags”, η κατάσταση εκτονώθηκε και οι δύο χώρες απέσυραν τους στόλους του. Αυτές τις τελευταίες ώρες της κρίσης, 3 Έλληνες αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού έχασαν τη ζωή τους, όταν το ελικόπτερο που επέβαιναν κατέπεσε στη θάλασσα.

Το ατύχημα αυτό αποδόθηκε σε τεχνικά αίτια και σε κόπωση του πληρώματος. Από αυτή λοιπόν την κρίση κανείς δεν βγήκε κερδισμένος, παρά μόνο οι ΗΠΑ. Συνέπεια όλου αυτού το γεγονότος ήταν πως η Τουρκία έθεσε αμελλητί το ζήτημα των Γκρίζων Ζωνών αμφισβητώντας την κυριαρχική δύναμη της Ελλάδος σε αρκετά νησιά, συμπεριλαμβανομένης και της βραχονησίδας των Ιμίων. Για την Τουρκία, απ’ την άλλη, δεν πρόκειται για μια τυχαία βραχονησίδα, καθώς ένα συμβιβασμός θα έχει σοβαρές συνέπειες, που ενδέχεται να φθάσει ως την εξαφάνιση του ζωτικού χώρου στο Αιγαίο.

Πλέον, 20 χρόνια μετά, η Τουρκία δρα με σχέδιο και προγραμματισμό, σε μια περίοδο ασφαλώς τεταμένη για την Ελλάδα, τόσο από πλευράς οικονομικής κρίσης, όσο και πίεσης του λαού σε κοινωνικά ζητήματα.