Καραμανλής Κώστας : «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι εξωτερικές μας σχέσεις, 1928-1932»

Γνωστός και ως "Ο Λαθροχείρας". 

Για όσους δεν το ξέρουν, ο τίτλος της διδακτορικής διατριβής του Καραμανλή ήταν: «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι εξωτερικές μας σχέσεις, 1928-1932» (Αθήνα, Ελληνική Ευρωεκδοτική, 1986)

Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του λοιπόν, του έφεραν να "κρίνει" το εγχειρίδιο της Ιστορίας με τη περίφημη φράση για τον «συνωστισμό» των Ελλήνων στο λιμάνι της Σμύρνη. Όλα καλά μέχρι εδώ; Ας δούμε τι έγραφε ο Κωστάκης στη διατριβή του για τη Μικρασιατική καταστροφή, ώστε να δούμε πόσο κατάλληλος ήταν, για να κρίνει ένα βιβλίο λοιπόν:

«Η ανταλλαγή των πληθυσμών είχε και τη θετική πλευρά της. Τα ελλαδικά εδάφη αυτομάτως εξελληνίστηκαν. Κυρίως η Μακεδονία και η Θράκη είχαν προηγουμένως μεγάλες εθνικές κοινότητες Τούρκων, Αλβανών, Βουλγάρων- οι Έλληνες αντιστοιχούσαν μόνον στο 42,6% του πληθυσμού αυτών των περιοχών» (σ. 23). Παρακάτω: «Η Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 και η ανταλλαγή των πληθυσμών είχαν θέσει τις βάσεις για την ειρηνική συνύπαρξη (ενν. Ελλήνων και Τούρκων)» (σ. 73).

Στο ίδιο κεφάλαιο παραθέτει επιστολή του Βενιζέλου προς τον Ινονού στην οποία ο πρωθυπουργός εκφράζει την επιθυμία του να εργαστεί για συνθήκη ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία «η οποία θα εξασφάλιζε στενήν φιλίαν» ανάμεσα στους δύο λαούς, έξι χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (σ.74).

Σημειώνει στη διατριβή του: «Οι ίδιοι άνθρωποι που πίστευαν ότι το χάσμα ήταν αγεφύρωτο, τώρα αντιλαμβάνονταν ότι τίποτε σχεδόν δεν εμπόδιζε την ελληνοτουρκική φιλία» (σ. 83).

Γράφει για την επίσκεψη Βενιζέλου στην Τουρκία το 1929: «Η τουρκική κυβέρνηση επιφύλαξε στον Βενιζέλο μεγαλειώδη υποδοχή. Τον αντιμετώπισαν σαν ηγέτη μεγάλου διεθνούς διαμετρήματος και σαν αρχιτέκτονα της ελληνοτουρκικής φιλίας. Οι συνομιλίες μεταξύ των δύο μερών προχώρησαν ακόμη μακρύτερα. Ο Βενιζέλος και ο Ιsmet Ρasha συμφώνησαν ότι θα ενέτειναν τις προσπάθειές τους, ώστε σε λίγα χρόνια τα σύνορα να μην έχουν παρά “une valeur administrative” (διοικητική αξία). Τα φύλλα της εποχής περιγράφουν με έντονα χρώματα το παράξενο αλλά ταυτόχρονα συγκινητικό θέαμα του Βενιζέλου να απευθύνεται σε έντονα επευφημούντα τουρκικά πλήθη» (σ. 85).

Ο Καραμανλής αναφέρει ακόμη «την πρόταση του Βενιζέλου να δοθεί το Νόμπελ Ειρήνης στον Κεμάλ, την προσπάθειά του να βοηθήσει την Τουρκία στην είσοδό της στην Κοινωνία των Εθνών και το αίτημά του προς τον Βriand να περιληφθεί η Τουρκία στο σχέδιο του τελευταίου για την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία» (σ. 96).

Και όχι μόνο αυτά. Ο Βενιζέλος, γράφει ο Καραμανλής «οραματιζόταν την πιθανότητα επίτευξης στο μέλλον μιας ελληνοτουρκικής συνομοσπονδίας.Γι΄ αυτόν τον λόγο έμοιαζε να αποδέχεται ως και την αμφιλεγόμενη θεωρία του Κεμάλ για την κοινή καταγωγή των δύο λαών. Και οι δύο ονειρεύονταν την ανάσταση του Βυζαντίου με την Κωνσταντινούπολη σαν πρωτεύουσα, δημιουργημένου όχι από την κατίσχυση του ενός έθνους επάνω στο άλλο αλλά από τη βαθμιαία ειρηνική τους συγχώνευση» (σ. 96).

Αν δηλαδή οι φράσεις αυτές περιέχονταν στο εγχειρίδιο της Στ΄ Δημοτικού,τι θα έπρεπε να γίνει; Αν αυτά τα είχε περιλάβει η Ρεπούση στο βιβλίο της χωρίς αναφορά στον Καραμανλή, ενδεχομένως δεν θα είχε αποφύγει την πυρά. Επίσης να παραθέσω τις απόψεις του για την πολιτική ελληνοτουρκικής συμφιλίωσης του Βενιζέλου. Εδώ ο Κωστάκης έγραφε σε πρώτο πρόσωπο:

«Τέλος πρέπει να αναφερθούμε και στο πολιτικό θάρρος του Βενιζέλου. Οι πρόσφυγες ήταν μεταξύ των πλέον αφοσιωμένων οπαδών του. Γνώριζε ότι η πολιτική της ειρηνεύσεως με την Τουρκία θα τους ξένιζε. Ήταν πολύ νωρίς για να ξεχάσουν τον εφιάλτη της φυγής τους.(...) Γνώριζε ακόμη ποια ήταν η ορθή πολιτική για τον λαό του και τις επόμενες γενεές. Ο Βενιζέλος δεν δίστασε, την έκανε πράξη, αν και ήξερε ότι στις ερχόμενες εκλογές θα πλήρωνε ακριβά την επιλογή του» (σ. 97).

#Καραμανλής Κώστας #Βενιζέλος Ελευθέριος