Υδατοδρόμια : Έρχεται το νομοσχέδιο

26/02/2011 | 

Στο τελικό στάδιο επεξεργασίας βρίσκεται πλέον το σχέδιο νόμου για την ίδρυση, κατασκευή και λειτουργία υδατοδρομίων στη χώρα μας, το οποίο και θα έλθει σύντομα στο υπουργικό συμβούλιο.

Έπειτα από πολλά χρόνια καθυστέρησης στη διαμόρφωση του κατάλληλου νομικού πλαισίου, που οδήγησε επενδυτές σε απίστευτη ταλαιπωρία και οικονομική εξόντωση, το υπουργείο Υποδομών εκπόνησε το σχέδιο νόμου για τα υδατοδρόμια, ενσωματώνοντας απόψεις που συγκεντρώθηκαν από τη δημόσια διαβούλευση.

Το νομοσχέδιο θα επιτρέπει την ίδρυση υδατοδρομίων από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, αλλά και από μεικτά σχήματα δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, ενώ θα προβλέπει γρήγορες διαδικασίες αδειοδότησης, με την πλέον κρίσιμη, αυτή της έγκρισης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων να περνάει πλέον από την Καλλικρατική περιφέρεια. Κεντρικός φορέας διεκπεραίωσης θα είναι η αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Υποδομών.

Μέσα από την δημιουργία υδατοδρομίων, στόχος του υπουργείου Υποδομών είναι η προώθηση του τουρισμού και η τοπική ανάπτυξη πρωτίστως του «πονεμένου» νησιωτικού χώρου, αλλά και η παροχή εναλλακτικής μεταξύ πλοίου και αεροπλάνου στους επιβάτες.

Οι χώροι δημιουργίας υδατοδρομίων θα είναι πλησίον ή εντός λιμένων και οι απαιτούμενες επενδύσεις θα είναι μικρού οικονομικού μεγέθους, δηλαδή, δεν θα απαιτείται η συγκέντρωση μεγάλων κεφαλαίων, όπως στις «βαριές» υποδομές.

Όπως πληροφορείται το ΒΗΜΑοnline, έχει καταγραφεί σημαντικό ενδιαφέρον για τα υδατοδρόμια από τους φορείς του τουρισμού και του νησιωτικού χώρου, ενώ ισχυρά ονόματα της αγοράς έχουν εκδηλώσει την επιθυμία τους για συμμετοχή στο εγχείρημα.

Πέρα από τα υδατοδρόμια, το νομοσχέδιο θα εισαγάγει και την έννοια των υδάτινων πεδίων, δηλαδή εκείνων των θαλάσσιων περιοχών, στις οποίες θα μπορεί να γίνεται περιστασιακή χρήση υδροπλάνων για προσθαλάσσωση και αποθαλάσσωση για μη τακτικές πτήσεις, όπως αυτές της γενικής αεροπορίας ή των αεροταξί. Από την εν λόγω ρύθμιση εξαιρείται κάθε προστατευόμενη περιοχή υπό οποιοδήποτε καθεστώς (Natura κτλ).

Απώτερος στόχος του υπουργείου Υποδομών είναι μετά την εφαρμογή του νόμου να εισέλθουν τα υδροπλάνα στην μεταφορική δραστηριότητα, όπου θα μπορούν να αξιοποιηθούν αντί πλοίων ή αεροπλάνων στην άγονη γραμμή ή στις διανησιωτικές συνδέσεις, ενώ θα δύνανται να καταστούν χρήσιμα και σε παραλίμνιες περιοχές, όπως τα Ιωάννινα ή η Καστοριά υπέρ του τουρισμού.

Η χρήση υδροπλάνων αποτελούσε τον κανόνα στη χώρα μας κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Μάλιστα, το Βασιλικό Διάταγμα της ίδιας εποχής για το υδατοδρόμιο του Παλαιού Φαλήρου τελεί ακόμη εν ισχύ!

Δύσκολη η συνέχεια

Ενδεικτική της υπάρχουσας κατάστασης είναι η ταλαιπωρία που υπέστησαν οι Air Sea Lines και η Argo Airways, δηλαδή οι δύο αεροπορικές εταιρίες που είχαν αποφασίσει να δραστηριοποιηθούν με υδροπλάνα στη χώρα μας και τελικώς ανέστειλαν τη λειτουργία τους. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν υδροπλάνα – πλην ενός που βρίσκεται σε μουσείο - παρά μόνο τρία υπερελαφρά αμφίβια, εκ των οποίων πετούν τα δύο, καλύπτοντας ανάγκες αναψυχής και αθλητισμού.

Η εμπορική χρήση υδροπλάνων θεωρείται ιδιαίτερα ακριβή δραστηριότητα, καθώς δεν υπάρχουν πληρώματα στην Ελλάδα, ενώ οι χειριστές είναι ελάχιστοι. Έτσι, η μετάκληση πεπειραμένων πιλότων από το εξωτερικό καθίσταται μονόδρομος με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ύψος των απολαβών τους. Επίσης, ως δραστηριότητα είναι ακριβή, λόγω της ανάγκης διαρκούς συντήρησης που προκαλείται από την τριβή του υδροπλάνου με το αλάτι της θάλασσας.

Ανανέωση 07/08/2011 : Υδροπλάνα στο Αιγαίο το 2012

Στην τελική ευθεία για να παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συµβούλιο εισέρχεται πλέον το πολυαναµενόµενο νοµοσχέδιο του υπουργείου Υποδοµών για τα υδατοδρόµια. Συνεχίζοντας την επεξεργασία που έκανε ο πρώην υφυπουργός Υποδοµών κ. Σπ. Βούγιας ο νέος υπουργός Υποδοµών κ. Ι. Ραγκούσης βάζει τις τελευταίες «πινελιές» µε στόχο την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την ανάπτυξη του τουρισµού. Σύµφωνα µε αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήµατος», ο κ. Ραγκούσης επεξεργάζεται την απλοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης και κατασκευής των υδατοδροµίων µε στόχο τη δηµιουργία ενός πλαισίου fast track για τις επενδύσεις στον συγκεκριµένο τοµέα, τη συγκρότηση µιας νέας µεταφορικής αγοράς και την παράλληλη ενίσχυση της τουριστικής κίνησης στα νησιά της χώρας.

Το πολλά υποσχόµενο σχέδιο νόµου θα επιτρέψει τη δηµιουργία ενός δικτύου υδατοδροµίων, για τη δηµιουργία των οποίων δεν θα απαιτηθούν επενδύσεις υψηλού µεγέθους αλλά, αντίθετα, µικρά κεφάλαια ως 100.000 ευρώ. Στόχος του υπουργείου Υποδοµών είναι η ίδρυση υδατοδροµίων από δηµόσιους ή ιδιωτικούς φορείς αλλά και από µεικτά σχήµατα δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα. Τα υδατοδρόµια µπορούν υπό προϋποθέσεις να λειτουργήσουν ως εναλλακτική στην ανάγκη για νέα λιµάνια και αεροδρόµια, τα οποία απαιτούν µεγάλες επενδύσεις, ενώ εύκολα καλύπτουν τις µεταφορικές ανάγκες των µικρών νησιών. Επίσης, η νοµοθέτηση της λειτουργίας τους στοχεύει στη θωράκιση της προστασίας του περιβάλλοντος, ενώ η ανάπτυξη της συγκεκριµένης αγοράς δηµιουργεί προσδοκίες και για τη δηµιουργία θέσεων εργασίας. ∆εν είναι τυχαίο ότι υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον από όλα τα νησιωτικά συµπλέγµατα της χώρας, αλλά και αναµονή από τις τοπικές κοινωνίες, καθώς το υδροπλάνο θα µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως εναλλακτικό µέσο µετακίνησης αλλά και ως όχηµα ενίσχυσης του τουριστικού προϊόντος της χώρας.

Αν και η χρήση αεροδροµίων επί υδάτινης επιφάνειας, όπως λέγεται επίσηµα, προβλέπεται από το εθνικό δίκαιο, διέπεται ως και από νόµο του Μεσοπολέµου, ενώ εκκρεµούν κρίσιµες λεπτοµέρειες, το κενό των οποίων φιλοδοξεί να καλύψει το συγκεκριµένο σχέδιο νόµου. Αρµόδια υπηρεσία για την υλοποίηση των επενδύσεων θα είναι η ∆ιεύθυνση Πολιτικού Σχεδιασµού του υπουργείου Υποδοµών, η οποία θα λειτουργεί ως one stop shop. Τα διοικητικά βήµατα θα είναι η κατάθεση του τεχνικού φακέλου, ο έλεγχος των δικαιολογητικών, η αποστολή του φακέλου στις συναρµόδιες υπηρεσίες (ΥΠΑ, ∆ιεύθυνση Λιµενικής Αστυνοµίας, Πολεµικό Ναυτικό, Πολεµική Αεροπορία) και στις κατά τόπους αρχές και η λήψη τεκµηριωµένης γνώµης περί αποδοχής ή όχι εντός 20 ηµερών.

Έγκριση σε δύο μήνες

Αν ο φάκελος της επένδυσης εγκριθεί, τότε ο ενδιαφερόµενος θα καταθέσει αναφορά συµµόρφωσης µε την περιβαλλοντική νοµοθεσία ή µελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην αρµόδια υπηρεσία (περιφέρειες ή υπουργείο Περιβάλλοντος). Τελευταίο βήµα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας θα είναι η έκδοση κοινής απόφασης των υπουργών Υποδοµών και Προστασίας του Πολίτη, ενώ στην περίπτωση της δηµιουργίας υδατοδροµίου σε λίµνες θα αρκεί µόνο η υπογραφή του πρώτου. Στόχος του υπουργείου Υποδοµών είναι το συνολικό διάστηµα από την κατάθεση του φακέλου ως την υλοποίηση της επένδυσης να µην ξεπερνά τους δύο µήνες.

Μάλιστα, προς αποφυγήν επενδυτικών «περιπετειών», το υπουργείο Υποδοµών ορίζει χρονικό περιθώριο έξι µηνών για την πραγµατοποίηση της επένδυσης και σε αντίθετη περίπτωση θα ανακαλεί την άδεια. Επίσης, το νοµοσχέδιο εισάγει την έννοια του υδάτινου πεδίου το οποίο θα µπορεί να χρησιµοποιείται προσωρινά και σύµφωνα µε την περιβαλλοντική νοµοθεσία. ∆ηλαδή, θα οριστεί περιορισµός που θα προβλέπει την προσωρινή χρήση υδάτινων περιοχών µε µικρό αριθµό µετακινήσεων την ηµέρα για µη τακτικές πτήσεις, όπως αυτές της Γενικής Αεροπορίας, αεροταξί και τουριστικής περιήγησης.

Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε τον καθορισµό των θαλάσσιων διαδρόµων από το κράτος, διαδικασία καθοριστικής σηµασίας για τη χωροθέτηση των υδατοδροµίων αλλά και ταυτόχρονα χρονοβόρα. Η νέα καινοτοµία του νοµοσχεδίου είναι ότι, αν δεν υπάρχει ήδη υδατοδρόµιο, η χωροθέτησή του και, κατά συνέπεια, η δηµιουργία του θαλάσσιου διαδρόµου θα γίνεται κατά τη διάρκεια εξέτασης του τεχνικού φακέλου του υποψήφιου ενδιαφερόµενου επενδυτή. Το νοµοσχέδιο θα επιτρέψει σε όλους τους φορείς διαχείρισης του θαλάσσιου χώρου (λιµενικά ταµεία, ΚΕ∆ κτλ.) να µπορούν να συνάπτουν συµβάσεις παραχώρησης χώρου µε ενδιαφερόµενους επενδυτές είτε απευθείας είτε κατόπιν διαγωνισµού. Ηδη µεγάλοι τουριστικοί και ξενοδοχειακοί όµιλοι έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους για την πρωτοβουλία. Επίσης, ένα από τα εµπόδια που ρυθµίζει το νοµοσχέδιο είναι ο ανεφοδιασµός των καυσίµων των υδροπλάνων, ο οποίος θα πραγµατοποιείται υπό προϋποθέσεις µέσω δεξαµενών ή βυτιοφόρων.

Η θεσµοθέτηση και η δηµιουργία των υδατοδροµίων αναµένεται να φέρει πίσω τα υδροπλάνα στη χώρα µας. Χαρακτηριστικό παράδειγµα της απουσίας του θεσµικού πλαισίου ήταν η κατασκευή του υδατοδροµίου Βόλου, το οποίο λειτουργούσε µε προσωρινή άδεια και µε µόλις τρεις πτήσεις την ηµέρα. Επισήµως άδειες έχουν πάρει περί τα 20 υδατοδρόµια στην Ελλάδα, τα οποία ωστόσο παραµένουν ανενεργά.

Δεύτερη προσπάθεια κατά της γραφειοκρατίας

Τη δεύτερη προσπάθεια κατά της γραφειοκρατίας συνιστά η προσπάθεια της κυβέρνησης και του υπουργού Υποδοµών, Μεταφορών και ∆ικτύων κ. Ι. Ραγκούση για να δηµιουργηθεί το θεσµικό πλαίσιο ώστε να αναπτυχθούν οι µεταφορές µε υδροπλάνα στη χώρα µας.

Οι πρώτες γενικές κατευθύνσεις για την ίδρυση αεροδροµίων επί υδάτινης επιφάνειας δόθηκαν το 2005 µε τον νόµο 3333/2005. Ο νόµος αυτός παρέπεµπε τη ρύθµιση κρίσιµων θεµάτων σε Προεδρικό ∆ιάταγµα, το οποίο θα έπρεπε να εκδοθεί εντός έξι µηνών. Πέρασαν περισσότερα από έξι χρόνια και το Π∆ κόλλησε στη γραφειοκρατία αλλά και στις ενστάσεις που υπέβαλαν η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και το υπουργείο Ναυτιλίας προκειµένου να αποσαφηνιστούν θεσµικά ζητήµατα, όπως οι απαιτούµενοι κανόνες λειτουργίας και ασφάλειας των υδατοδροµίων, οι περιοχές κίνησης και ελιγµών των υδροπλάνων και πολλές άλλες διατάξεις τελωνειακής και αστυνοµικής φύσεως. Ο πρώτος επιχειρηµατίας που ξεκίνησε το εγχείρηµα ήταν ο Ελληνοκαναδός Μ. Πατέλλης, γεννηµένος στην Κάλυµνο, που ίδρυσε την εταιρεία ΑirSea Lines, η οποία από το 2005 ως το 2008 πραγµατοποιούσε πτήσεις συνδέοντας τα νησιά του Ιονίου µε την Πάτρα, τα Ιωάννινα, τον Βόλο, όπου υπάρχουν υδατοδρόµια, αλλά και το Πρίντεζι της Ιταλίας. Ωστόσο το µεγαλύτερο πρόβληµα για την εταιρεία που αποχώρησε παρέµενε η δηµιουργία κατάλληλης βάσης στην Αττική. Η παραχώρηση τµήµατος του λιµανιού του Λαυρίου για τη δηµιουργία υδατοδροµίου αποδείχθηκε ασύµφορη για πολλούς λόγους, καθώς η πρόσβαση των επιβατών στο Λαύριο απαιτούσε πολύ χρόνο και κόστιζε ακριβά, ενώ και το υδατοδρόµιο όταν επικρατούσαν µελτέµια δεν ήταν κατάλληλο (ασφαλές) για την εκτέλεση πτήσεων. Οι σχεδιασµοί της εταιρείας για τη δηµιουργία βάσης στην περιοχή µεταξύ του Φλοίσβου και του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας (ΣΕΦ), που θεωρείται ιδανικός χώρος για την εξυπηρέτηση υδροπλάνων και επιβατών, δεν εγκρίθηκε ποτέ από τις υπηρεσίες του ∆ηµοσίου.