Μύθοι και επιχειρήματα για το έλλειμμα

24/03/2012 | Του Παναγή Γαλιατσάτου : 

«Αστεία πράγματα». Ετσι χαρακτήρισε ο διοικητής της ΤτΕ κ. Γ. Προβόπουλος το ερμηνευτικό σχήμα, ότι: α) τον Οκτώβριο του 2009 τα πράγματα δεν ήταν και τόσο άσχημα, αλλά ότι β) η νέα κυβέρνηση «φούσκωσε» τεχνητά το έλλειμμα, για να οδηγήσει τη χώρα στο Μνημόνιο και ακόμα ότι γ) τον Νοέμβριο του 2010 το έλλειμμα διογκώθηκε κι άλλο μέσω της ένταξης των ΔΕΚΟ στους εθνικούς λογαριασμούς, ώστε να εμφανίσει η χώρα μεγαλύτερο έλλειμμα και να επιβληθούν πολύ σκληρά μέτρα.

Το σχήμα είχε πάντως απήχηση, αφού μας βόλευε και είναι πάντα μια καλή εξήγηση ότι για τα δεινά της χώρας φταίνε κάποιοι άλλοι, λίγοι. Επιπλέον, φαίνεται ότι είχε απήχηση και στη δικαιοσύνη.

Για τις ανάγκες του δημόσιου διαλόγου ο λακωνικός αφορισμός Προβόπουλου δεν αρκεί. Όμως η ύπαρξη της εξεταστικής επιτροπής για το έλλειμμα -παρά τις δικαιολογημένες ενστάσεις που εκφράστηκαν ως προς τη σκοπιμότητά της στη συγκυρία- ρίχνει μέσα από τις καταθέσεις φως σε κάποια από τα επιχειρήματα και τους μύθους όπου βασίζονται τα περί «φουσκώματος».

Ένας τέτοιος είναι ότι ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου «φούσκωσε» το έλλειμμα του 2009. Όπως κατέθεσε το αρμόδιο στέλεχος της ΕΣΥΕ κ. Στ. Μπεριάτος η εκτίμηση του 12,7% ήταν το αποτέλεσμα στο οποίο κατέληξαν οι υπηρεσίες, όχι ο υπουργός. Πέρα από αυτό, το «φούσκωμα» προϋποθέτει ότι η πρόβλεψη - κοινοποίηση προς την Κομισιόν για 6% έλλειμμα (δηλαδή 13,2 δισ. ευρώ) στις 2.10.2009 ήταν ρεαλιστική.

Ο τότε γ.γ. του υπουργείου Οικονομικών Γ. Σιδηρόπουλος τη χαρακτήρισε «αισιόδοξη» και το ίδιο έκανε στο υπόμνημά του ο κ. Γ. Παπαθανασίου. Διαφωτιστική για το θέμα ήταν η κατάθεση της Ιουλίας Αρμάγου, γ.γ. δημοσιονομικής πολιτικής τότε. Μιλώντας για την αναθεώρηση του 6% στο 12,7% είπε ότι «η μεγαλύτερη απόκλιση προήλθε από το κομμάτι των εσόδων. Δηλαδή, τα καθαρά έσοδα ενώ είχαν εκτιμηθεί στα 59,7 δισ. στο EDP της 2ας Οκτωβρίου, στη νεώτερη εκτίμηση είναι 51,4». 59,7 δισ. καθαρά έσοδα δεν έχουν επιτευχθεί ποτέ στην ελληνική ιστορία. Ο κ. Παπαθανασίου καταλόγισε στον κ. Παπακωνσταντίνου ότι ξεχαρβάλωσε τους μηχανισμούς, με αποτέλεσμα η υστέρηση εσόδων σε σχέση με το 2008 να ανέλθει από 1 δισ. (Σεπτέμβριο) στα 3 δισ. (Δεκέμβριο). Τα έσοδα του 2008 όμως ήταν μόνο 51 δισ. και ως την πρόβλεψη του EDP έλειπαν ακόμα 8 δισ.

Ένα δεύτερο επιχείρημα που έχει ακουστεί κατά κόρον είναι ότι ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός θα μπορούσε να συγκρατηθεί και το έλλειμμα να παραμείνει μονοψήφιο αν είχαν ληφθεί εγκαίρως μέτρα μετά τον Οκτώβριο του 2009.Τι μέτρα όμως; Ο κ. Σιδηρόπουλος είπε πως «αν έκοβε τα δώρα των Χριστουγέννων ή ορισμένες πληρωμές» η κατάσταση της χώρας θα ήταν καλύτερη. Ο κ. Προβόπουλος υποστήριξε ότι περικοπές μισθών και συντάξεων απλά δεν έφταναν: «Αν έφταναν ή όχι μπορείτε να το δείτε από το τι περιλαμβάνει το Μνημόνιο που εκλήθη η χώρα να υπογράψει», είπε στην Εξεταστική. Αυτά ουδέποτε αναφέρθηκαν στη δημόσια συζήτηση, όσο και αν η πραγματικότητα είναι πως ουδέποτε το 2009 η κυβέρνηση έδωσε την εντύπωση ότι ήθελε να πάρει μέτρα.

Ένα επιχείρημα που δεν άντεξε στην Εξεταστική ήταν ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να πάρει όλα τα χρήματα (25 δισ. ευρώ) που της προσφέρθηκαν στη δημοπρασία του Ιανουαρίου. Και οι δύο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, κ. Παπανικολάου και Χριστοδούλου ήταν κατηγορηματικοί ότι αυτό δεν μπορούσε να γίνει. Μάλιστα ο κ. Χριστοδούλου επισήμανε ότι οι προσφορές δεν ανταποκρίνονταν σε πραγματικά χρήματα. «Οταν γίνεται μία έκδοση και λες ότι θέλω 5 δισ. και η ζήτηση ανέβει στα 8, 9 δημιουργείται μία γεωμετρική αύξηση της ζήτησης. Γιατί κάποιος που θέλει 100 εκατ. για να σιγουρευτεί ότι θα τα πάρει μεγαλώνει το ποσό που ζητάει μόνο και μόνο για να πάρει τα 100. Εάν του πεις ότι έβαλες 800, πάρε τα 800, δεν θα τα πάρει».

Ο κ. Χριστοδούλου ήταν εκείνος ωστόσο που χαρακτήρισε «ατυχή έκφραση» τα περί Τιτανικού και γενικώς διαμαρτυρήθηκε ότι η κυβερνητική πολυλογία της περιόδου έκανε άνω κάτω τις αγορές. Ως αρμόδιος για τον δανεισμό, ήξερε καλύτερα. Πάντως ο κ. Παπακωνσταντίνου αντέταξε ότι τα spread των ελληνικών ομολόγων ήταν στις 305 μ.β όταν μίλησε και δεν άλλαξαν για ενάμιση μήνα. Ο κ. Προβόπουλος υποστήριξε ότι δεν αρκεί μια δήλωση για να προκαλέσει αναταράξεις στις αγορές. Το θέμα αυτό πάντως το έχει μελετήσει καλύτερα από όλους η ΕΚΤ. Αυτό που έχει διαπιστώσει είναι άμεση συνάφεια της πορείας των CDS με τις εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης...

kathimerini.gr