Παπανδρέου Γιώργος : «Η αλήθεια σχετικά με τις "αποκαλύψεις" Κασκαρέλη»

Σε πρόσφατο βιβλίο ένας πρώην πρέσβης χαρακτήρισε τις κινήσεις του Γιώργου Παπανδρέου όταν ήταν Υπουργός Εξωτερικών ως «κωμικοτραγικές».

Η «αποκάλυψη» είναι ότι ο Γιώργος Παπανδρέου, ως Υπουργός Εξωτερικών στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας (1999-2004), δεν επέδειξε την δέουσα διαπραγματευτική ικανότητα σε μια κρίσιμη περίοδο, όπου κρινόταν και ο ρόλος της Τουρκίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Τούτο συμπεραίνει ο πρέσβης επειδή σε διάφορες συσκέψεις στην ΕΕ δεν έπαιρνε – κατά τα λεγόμενα του - συγκεκριμένη θέση για το ζήτημα των σχέσεων ΕΕ και ΝΑΤΟ.

Το matrix24 απευθύνθηκε στον γραφείο του πρώην Πρωθυπουργού προκειμένου να καταγραφεί και η δική του πλευρά για το ζήτημα. Ιδού η απάντηση που πήραμε από το γραφείο του στο ερώτημα, τι ακριβώς συνέβη τότε και ποια είναι η άποψή του για τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει το βιβλίο του πρέσβη Κασκαρέλη το θέμα:

«Δεν είναι περίεργο "έγκριτοι" δημοσιογράφοι και αναλυτές να μην είναι εξοικειωμένοι με τις διπλωματικές διαπραγματεύσεις. Είναι όμως κρίμα όταν διαπιστώνει κανείς ότι γνωστοί και καταξιωμένοι διπλωμάτες, που τιμήθηκαν από αυτή τη χώρα, καταφεύγουν σε μικρότητες και σχόλια, μη κατανοώντας(;) τακτικούς χειρισμούς που οδήγησαν στην ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ - και όχι μόνο.

Στην πραγματικότητα, όλα αυτά που περιγράφονται στο βιβλίο είναι στιγμιότυπα από μια σύσκεψη, αλλά η ερμηνεία των τότε χειρισμών βρίσκεται στον αντίποδα της... αλήθειας. Γιατί οι χειρισμοί δεν ήταν τίποτα άλλο από κομμάτια μιας στρατηγικής που κατέληξε στην μεγαλύτερη νίκη της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής μεταπολεμικά: την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ με άλυτο το πολιτικό ζήτημα.

Για να γίνει κατανοητό τι ακριβώς συνέβη, ας τα πάρουμε από την αρχή, γιατί πολλοί, βολικά επιλέγουν να ξεχνούν. Εκείνη την περίοδο η μεγάλη συζήτηση στην Ευρώπη ήταν οι σχέσεις ΕΕ με το ΝΑΤΟ: κατά πόσο δηλαδή η ΕΕ θα μπορούσε να χρησιμοποιεί τις υποδομές του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα στα θέματα πληροφόρησης. Ως αντάλλαγμα, το ΝΑΤΟ απαιτούσε να επηρεάζει την αμυντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φυσικά, για την Τουρκία -μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά όχι της Ένωσης-, μια τέτοια συμφωνία ήταν η χρυσή ευκαιρία για να έχει λόγο και στα αμυντικά θέματα της Ευρώπης.

Σ' αυτές τις τουρκικές διεκδικήσεις, ο Γιώργος Παπανδρέου, ως Υπουργός Εξωτερικών άσκησε βέτο για δύο χρόνια, ώστε να μην φτάσει καν το θέμα στο τραπέζι των συζητήσεων. Το βέτο μάλιστα, παρά τις συνεχείς πιέσεις που αντιμετώπιζε από τους Ευρωπαίους εταίρους και τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ, ήρθη μόνο όταν διασφαλίστηκαν τα συμφέροντα της Ελλάδας και λίγα λεπτά μετά την απόφαση που άνοιγε το δρόμο για την ένταξη της Κύπρου. Χρειάζονταν πολλοί προσεκτικοί ελιγμοί γιατί, την ίδια στιγμή που πίεζαν οι εταίροι την Ελλάδα να συμφωνήσει στο θέμα αυτό, η Ελλάδα και ο ίδιος προσωπικά αγωνιζόταν για να ενταχθεί η Κύπρος ως ισότιμο μέλος στην ΕΕ.

Ακριβώς αυτό έκανε και στη συγκεκριμένη σύσκεψη όπου ασκούντο ισχυρές πιέσεις προς την Ελλάδα. Αυτή ήταν μια - από τις πολλές ανάλογες συσκέψεις, στην οποία έτυχε να βρεθεί και να περιγράψει «έκπληκτος» ο εν λόγω πρέσβης.

Σε εκείνη τη συνάντηση με την Όλμπραϊτ (Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ τότε), ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας διατήρησε τη συζήτηση μόνο στο Παλαιστινιακό. Ένα σοβαρό ζήτημα από μόνο του. Παράλληλα δεν άφησε χρόνο για να συνεχιστούν οι πιέσεις για το θέμα της Τουρκίας και ο στόχος επιτεύχθηκε.

Σκοπίμως εξάλλου στην συνέχεια έφυγε από τη σύσκεψη αυτή.

Όλα αυτά ήταν μέρος μιας συγκεκριμένης τακτικής που αποσκοπούσε στο να αντιστρέψει την πίεση προς την Ελλάδα και να ασκηθεί πίεση προς εταίρους και τους συμμάχους προκειμένου να ενταχθεί η Κύπρος στην ΕΕ – όπως και έγινε. Αυτή την πετυχημένη διαπραγμάτευση χαρακτήρισε ο πρέσβης «κωμικοτραγική...». Μια τακτική που θα περίμενε κανείς πως θα την αντιλαμβανόταν τουλάχιστον εκ του αποτελέσματος...

Εξάλλου, δεν ήταν μόνο η ιστορικής σημασίας απόφαση για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, που επετεύχθη με εκείνη την επιτυχημένη στρατηγική, ήταν επίσης,

Η καλύτερη λύση στις σχέσεις ΕΕ - ΝΑΤΟ.

Η υιοθέτηση στη Συνθήκη της ΕΕ, ρήτρας αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής μεταξύ των κρατών - μελών και έναντι τρίτων κρατών. Μια ρήτρα, επανάσταση στην ιστορία της ΕΕ, για την οποία πάλευε η Ελλάδα για δεκαετίες.

Και βεβαίως, η εξομάλυνση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων και μαζί, μια μακρά περίοδο εμπιστοσύνης και σταθερότητας που ακολουθούσε, με πολλαπλά οφέλη, εθνικά, κοινωνικά, οικονομικά

Με αυτά τα δεδομένα, πολλά θα μπορούσε να αναλογιστεί κανείς για τη σκοπιμότητα αυτής της περιγραφής, όπως αποτυπώνεται στο βιβλίο του κ. πρέσβη.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, θα ήλπιζε κανείς ότι τα μίντια, οι δημοσιογράφοι και κάποιοι παράγοντες του δημόσιου βίου, θα είχαν αποδεχτεί τη μεγάλη επιτυχία της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, αλλά δυστυχώς φαίνεται ότι και στην Ελλάδα ζούμε στην εποχή των fake news. Φαίνεται ότι σε αυτή τη χώρα τις επιτυχίες πρέπει να τις αναθεωρούμε τακτικά, γιατί οι εθνικές νίκες είναι για πολλούς πικρές»...

**Σημειώνουμε ότι η τότε ΝΔ και πολλοί άλλοι δεν πίστευαν ότι η Κύπρος θα έμπαινε στην ΕΕ χωρίς «ρήτρα», δηλαδή χωρίς όρους, κάτι που κατάφερε τελικά η επίμονη διπλωματία ετών, και οι συντονισμένες προσπάθειες τόσο του ΥΠΕΞ Γ. Παπανδρέου, όσο και του διπλωματικού σώματος.