Θεοφανώ : Η Ελληνίδα Αυτοκράτειρα της Γερμανίας

Στην Κολωνία της Γερμανίας, υπάρχει ο Ιερός Ναός του Αγ. Παντελεήμονος (Πανταλέοντα τον ονομάζουν οι σημερινοί κάτοχοι του Ναού, που είναι Ρωμαιο-Καθολικοί).

Μέσα στο Ναό αυτό, υπάρχει ο τάφος της Ελληνικής καταγωγής Πριγκίπισσας του Βυζαντίου, Θεοφανούς, η οποία μετέφερε τον πολιτισμό του Βυζαντίου στη Γερμανία, με συνέπεια οι Δυτικοί να καταταχθούν μεταξύ των πολιτισμένων λαών του Μεσαίωνα.

Οι σοφοί από την Κωνσταντινούπολη που την ακολούθησαν, όχι μόνο δίδαξαν τα ελληνικά γράμματα στους αμαθείς Γερμανούς υπηκόους του Όθωνα, αλλά τους έμαθαν καλλιεργούν, να τρώνε,  να πίνουν  αλλά και να πλένονται.....

(Επίσης, στην ωραία αυτή πόλη, υπάρχει Σύλλογος Φίλων της Θεοφανούς, καθώς και πλατεία και οδός με το όνομα της Θεοφανούς).

Η Θεοφανώ Σκλήραινα (960 - 15/06/991) γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και ήταν η σύζυγος του Όθωνα Β΄, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μητέρα του Όθωνα Γ΄ του επονομαζόμενου και «θαύμα του κόσμου».

Ιστορικό

Ο Όθων Α΄ είχε ζητήσει βυζαντινή πριγκίπισσα για να νυμφευθεί τον γιο του, Όθωνα Β΄, έτσι ώστε να επισφραγιστεί συνθήκη μεταξύ τής Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και τής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιωάννης Α΄ Τσιμισκής έστειλε την ανιψιά του Θεοφανώ, η οποία έφτασε με κάθε μεγαλοπρέπεια το 972, με συνοδεία και φέροντας μεγάλο θησαυρό ως δώρο.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Thietmar, στον Όθωνα Α΄ δεν άρεσε τό ότι η Θεοφανώ δεν ήταν θυγατέρα, αλλά ανιψιά του αυτοκράτορα. Η Θεοφανώ προσδιορίζεται στη σύμβαση του γάμου της ως neptis (δηλαδή ανιψιά ή εγγονή) του αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή.

Η Θεοφανώ ήταν, ωστόσο, από διακεκριμένη ευγενή οικογένεια. Πρόσφατη έρευνα έχει προσδιορίσει πως η Θεοφανώ ήταν κόρη της Σοφίας Φωκά, ξαδέρφης του Τσιμισκή και ανιψιάς τού Νικηφόρου Β΄ Φωκά.

Γάμος και απόγονοι

Ο Όθων Β΄ και η Θεοφανώ νυμφεύτηκαν από τον Πάπα Ιωάννη ΙΓ' στον Άγιο Πέτρο τής Ρώμης, στις 14 Απριλίου 972, και η Θεοφανώ στέφθηκε αυτοκράτειρα την ίδια μέρα.

Τα παιδιά τους ήσαν:

* Sophie Α΄, Ηγουμένη του Gandersheim και Essen, γεννήθηκε το 975, πέθανε 30.1.1039.

* Adelheid (Αδελαΐδα) Α΄, Ηγουμένη του Quentlinburg, γεννήθηκε to 977, πέθανε 14.1.1044.

* Mathlide (Κόμισσα Ματίλντε), γεννήθηκε το 979, πέθανε 4.11.1025. Παντρεύτηκε τον Ezzo, κόμη τής Λοθαριγγίας.

* Otto III (Όθων Γ΄), Αυτοκράτωρ τής Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τού Γερμανικού Έθνους, γεννήθηκε τον Ιούνιο ή Ιούλιο του 980, πέθανε στις 23 ή 24 Ιανουαρίου 1002.

* Μια κόρη, δίδυμη αδελφή του Όθωνα, η οποία πέθανε αμέσως μετά τη γέννηση.

Η Αυτοκράτειρα Θεοφανώ

Ο Όθων Β' διαδέχθηκε τον πατέρα του στις 8 Μαΐου 973. Η Θεοφανώ ακολούθησε τον σύζυγό της σε όλα τα ταξίδια του και το ότι μνημονεύεται στο ένα τέταρτο όλων των επίσημων αυτοκρατορικών εγγράφων καταδεικνύει τη σημαντική επιρροή της στις υποθέσεις τής αυτοκρατορίας. Είναι επίσης γνωστό ότι βρισκόταν σε συνεχείς προστριβές με την πεθερά της, Αδελαΐδα τής Ιταλίας, πράγμα πού οδήγησε σε αποστασιοποίηση τής τελευταίας από τον γιο της Όθωνα. Σύμφωνα με τον αβά Odilo τού Cluny, η Αδελαΐδα δήλωσε πολύ ευτυχής όταν "αυτή η Ελληνίδα" πέθανε.

Η Θεοφανώ επικρίθηκε για την "τρυφηλότητα" της, δεδομένου ότι έκανε μπάνιο κάθε μέρα και εισήγαγε τα πολυτελή ενδύματα και κοσμήματα στη Γερμανία. Πιστώνεται, επίσης, με την εισαγωγή τού πιρουνιού στη Δυτική Ευρώπη - οι χρονογράφοι αναφέρουν την έκπληξη των συνδαιτυμόνων της όταν "χρησιμοποίησε ένα χρυσό εργαλείο με δύο μύτες για να φέρει την τροφή στο στόμα της" αντί να χρησιμοποιήσει τα χέρια της, όπως έκαναν όλοι οι άλλοι.

Λέγεται επίσης ότι προσέφερε ως δώρο στον σύζυγο της ρίζες αμπελιών προερχόμενες από την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και δίδαξε την αμπελουργία στους υπηκόους της .Τα αμπέλια φυτεύτηκαν στις όχθες τού Ρήνου και απετέλεσαν την βάση για την παραγωγή τής ομώνυμης ποικιλίας.

Ο Όθων Β' πέθανε ξαφνικά στις 7 Δεκεμβρίου 983, στα 28 του χρόνια, πιθανώς από ελονοσία. Ο μόλις τριών ετών γιος του, Όθων Γ' είχε ήδη ανακηρυχθεί Βασιλεύς των Ρωμαίων κατά την Πεντηκοστή τού ίδιου έτους στη Βερόνα. Τα Χριστούγεννα, η Θεοφανώ φρόντισε για την στέψη του από τον αρχιεπίσκοπο τού Mainz, Willigis, στον καθεδρικό ναό τού Aachen, με την ίδια να κυβερνά ως Αυτοκράτειρα έως τον θάνατό της, στα 991.