Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας - Συνθήκη του Montego Bay

United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS) 

Η Ελλάδα, το 1936 (Α.Ν. 230/1936), καθόρισε αιγιαλίτιδα ζώνη εύρους 6 ν.μ. χωρίς να θίγονται ισχύουσες διατάξεις που αφορούν σε ειδικές περιπτώσεις και ορίζουν εύρος μεγαλύτερο ή μικρότερο των 6 ν.μ. Η επιφύλαξη αυτή παρέπεμπε στο Π.Δ. του 1931, που καθόριζε την αιγιαλίτιδα ζώνη εύρους 10 ν.μ. για τους σκοπούς της αεροπορίας και αστυνόμευσης αυτής.

Η αιγιαλίτιδα ζώνη γενικής εφαρμογής και έκτασης 6 ν.μ. προβλέπεται και στο άρθρο 139 του ΚΔΝΔ [ΝΔ 187/1973 (ΦΕΚ Α΄ 261)].

Η Ελλάδα, βάσει του άρθρου 3 της Σύμβασης των Η.Ε. για το Δίκαιο της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), το οποίο αποτελεί παράλληλα και εθιμικό δίκαιο, δικαιούται να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της μέχρι τα 12 ν.μ.

Κατά την επικύρωση της Σύμβασης των Η.Ε. για το Δίκαιο της Θάλασσας, η χώρα μας προέβη σε δήλωση ότι ο χρόνος και ο τρόπος άσκησης του δικαιώματος επέκτασης της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης είναι ζήτημα που απορρέει από την εθνική της στρατηγική, χωρίς αυτό να σημαίνει ούτε κατ’ ελάχιστον απεμπόληση εκ μέρους της του δικαιώματος αυτού.

Επίσης, το αρ. 2 του νόμου 2321/1995, με τον οποίο η χώρα μας κύρωσε τη Διεθνή Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, ορίζει ότι «η Ελλάδα έχει το αναφαίρετο δικαίωμα κατ’ εφαρμογή του αρ. 3 της κυρουμένης Συμβάσεως να επεκτείνει σε οποιονδήποτε χρόνο το εύρος της χωρικής της θάλασσας μέχρις αποστάσεως 12 ν.μ.».

Η Τουρκία, με ομόφωνο ψήφισμα της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (8/6/1995), απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα σε περίπτωση επέκτασης της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης πέραν των 6 ν.μ. (causus belli).

Ας σημειωθεί ότι η Τουρκία έχει ήδη επεκτείνει τα την αιγιαλίτιδα ζώνη της στα 12 ν.μ. στον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο.

Σημειωτέον ότι η συντριπτική πλειοψηφία των παράκτιων χωρών στον κόσμο έχουν θεσπίσει αιγιαλίτιδα ζώνη 12 ν.μ.

Θέμα θαλασσίων συνόρων μεταξύ δύο ομόρων κρατών τίθεται όπου η απόσταση των αντικειμένων ακτών τους δεν υπερβαίνει το άθροισμα της αιγιαλίτιδας ζώνης τους. Τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα, έχουν καθορισθεί βάσει του διεθνούς δικαίου, συμβατικού και εθιμικού. Συγκεκριμένα:

- Στα Δωδεκάνησα, με την Ιταλο-Τουρκική Συμφωνία της Αγκύρας από 4.1.1932 και το συνακόλουθο Πρωτόκολλο (Procès Verbal) από 28.12.1932, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της κύριας Συμφωνίας της 4.1.1932. Η Ελλάδα, ως διάδοχο κράτος της Ιταλίας από το 1947, με τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων, απέκτησε κυριαρχία στα Δωδεκάνησα, χωρίς οιαδήποτε αλλαγή των θαλασσίων ορίων που καθορίσθηκαν με την ιταλο-τουρκική Συμφωνία και το Πρωτόκολλο του 1932.

- Τα θαλάσσια σύνορα στη Θράκη (3 ν.μ. από τις εκβολές του Έβρου), έχουν καθοριστεί από τη Συνθήκη Ειρήνη της Λωζάννης του 1923 και το Πρωτόκολλο των Αθηνών του 1926.

- Από τις εκβολές του Έβρου έως τα Δωδεκάνησα και ειδικότερα όπου η απόσταση μεταξύ των αντικειμένων ακτών Ελλάδας και Τουρκίας δεν υπερβαίνει τα 12 ν.μ. (ήτοι το άθροισμα της αιγιαλίτιδας ζώνης των δύο χωρών), τα ελληνο-τουρκικά θαλάσσια σύνορα προσδιορίζονται βάσει της αρχής της ίσης απόστασης (μέσης γραμμής) μεταξύ των αντικειμένων ακτών.

ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ [pdf]