Πρακτικό της Βέρνης

Η έναρξη της διαφοράς σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας τοποθετείται χρονικά στον Νοέμβριο του 1973, όταν η τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων χορήγησε άδειες για διεξαγωγή ερευνών επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας δυτικά των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.

Έκτοτε, οι επανειλημμένες τουρκικές απόπειρες παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της έχουν αποτελέσει σοβαρότατο σημείο τριβής στις διμερείς σχέσεις, φέρνοντας τις δύο χώρες ακόμα και στο χείλος ένοπλης σύγκρουσης (1974, 1976, 1987).

Το 1976, η Ελλάδα έφερε το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, λόγω της σοβαρότητάς του, και παράλληλα προσέφυγε μονομερώς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η Τουρκία δεν την ακολούθησε, επικαλούμενη τη μη αναγνώριση της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου από αυτήν. Το Δικαστήριο δεν υπεισήλθε στην ουσία του ζητήματος για τυπικούς λόγους, λόγω έλλειψης αρμοδιότητας.

Οι δύο χώρες άρχισαν διαπραγματεύσεις για το θέμα της υφαλοκρηπίδας τον Νοέμβριο του 1976, συνυπογράφοντας το γνωστό ως Πρακτικό της Βέρνης, το οποίο έθετε το πλαίσιο του διαλόγου.

Το "Πρακτικό της Βέρνης" και το "εμπιστευτικό πρακτικό" που είχαν υπογραφεί στις 11 Νοεμβρίου 1976 μεταξύ των δύο χωρών και είχαν ανακοινωθεί στις 20 Νοεμβρίου, έχουν ως εξής:

Πρακτικό Βέρνης

Πρακτικόν επί της ακολουθητέας διαδικασίας δια την οριοθέτησην της υφαλοκρηπίδος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας

1.Τα δύο Μέρη συμφωνούν όπως η διαπραγμάτευσις είναι ειλικρινής, εμπεριστατωμένη και διεξαχθεί μετά καλής πίστεως, με σκοπόν να καταλήξει εις συμφωνίαν κοινή συναινέσει, καθ΄όσον αφορά εις την οριοθέτησιν της μεταξύ αυτών υφαλοκρηπίδος.

2.Τα δύο Μέρη συμφωνούν όπως η διαπραγμάτευσις αυτή είναι, ως εκ της φύσεώς της, αυστηρώς εμπιστευτική.

3.Τα δύο Μέρη διατηρούν τας αντιστοίχους θέσεις των όσον αφορά εις την οριοθέτησιν της υφαλοκρηπίδος.

4.Τα δύο Μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωσιν όπως μη χρησιμοποιήσουν τας διατάξεις του παρόντος εγγράφου, και τας εκατέρωθεν υποβληθησομένας προτάσεις κατά την διάρκειαν της διαπραγματεύσεως ταύτης εν ουδεμία περίπτωση, εκτός του πλαισίου αυτού.

5.Τα δύο Μέρη συμφωνούν όπως μη γίνουν δηλώσεις ή διαρροαί εις τον Τύπον επί του περιεχομένου των διαπραγματεύσεων, εκτός αν ήθελον άλλως αποφασίσει δια κοινής συμφωνίας.

6.Τα δύο Μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωσιν όπως, απόσχουν πάσης πρωτοβουλίας ή πράξεως σχετικής προς την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου η οποία θα ηδύνατο να παρενοχλήση την διαπραγμάτευσιν.

7.Τα δύο μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωσιν όπως, καθ΄όσον αφορά εις τας διμερείς των σχέσεις, απόσχουν πάσης πρωτοβουλίας ή πράξεως η οποία θα έτεινε να μειώση το κύρος του εταίρου.

8.Τα δύο Μέρη συνεφώνησαν όπως μελετήσουν την πρακτικήν των Κρατών και τους διεθνείς κανόνας επί του θέματος προς τον σκοπόν συναγωγής ωρισμένων αρχών και πρακτικών κριτηρίων τα οποία θα ηδύνατο να εφαρμοστούν εις την περίπτωσιν της οριοθετήσεως της υφαλοκρηπίδος μεταξύ των δύο χωρών.

9. Προς τον σκοπόν τούτον θέλει συσταθή μεικτή Επιτροπή απαρτιζομένη εξ΄εθνικών αντιπροσώπων.

10.Τα δύο Μέρη αποδέχονται όπως υιοθετήσουν βαθμιαίον ρυθμόν κατά την διεργασίαν της διεξαχθησομένης διαπραγματεύσεως κατόπιν διαβουλεύσεως μεταξύ των.

Εγένετο εν Βέρνη, εις διπλούν, εις την γαλλικήν γλώσσαν την 11ην Νοεμβρίου 1976.

Ιωάννης Τζούνης - Α. Σουάτ Μπιλγκέ

Εμπιστευτικόν Πρακτικόν επί της ακολουθητέας διαδικασίας δια την οριοθέτησιν της υφαλοκρηπίδος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας

1.Εν περιπτώσει πλήρους συμφωνίας, τα δύο Μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωσιν όπως την υποβάλουν προς επικύρωσιν είτε εις το Διεθνές Δικαστήριον της Χάγης, εφ΄όσον είναι δυνατόν, είτε εις έτερον διεθνές δικαστικόν όργανον, το οποίο θα επιλέξουν κοινή συμφωνία.

2.Καθ΄όσον αφορά την προσφυγήν της ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου, η Ελλάς θα ζητήση πρόσθετον προθεσμίαν ενός τριμήνου δια την υποβολήν του μνημονίου της. Η Τουρκία δεν θα αντιταχθεί.

Εγένετο εν Βέρνη, εις διπλούν, εις την γαλλικήν γλώσσαν την 11ην Νοεμβρίου 1976.

Ιωάννης Τζούνης - Α. Σουάτ Μπιλγκέ