Μονή Βατοπεδίου : Στον Άρειο Πάγο για τη λίμνη Βιστωνίδα

Το τι θα αποφανθεί ο Άρειος Πάγος αποκτά εξαιρετική σημασία, καθώς ελλοχεύει κίνδυνος για τη Μονή να αχρηστευθούν τα αυτοκρατορικά χρυσόβουλα. 

Στον Άρειο Πάγο βρέθηκε τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου η Μονή Βατοπεδίου, πρώτη φορά στην 100ετή της διαμάχη με το ελληνικό Δημόσιο, για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της λίμνης Βιστωνίδας και των παρόχθιων εκτάσεων, υπόθεση που είχε προκαλέσει τυφώνα στο πολιτικό σκηνικό.

Η αστική αντιδικία με το Δημόσιο, με αφετηρία τη δεκαετία του 1920, συζητήθηκε χθες στο ανώτατο δικαστήριο, καθώς η Μονή – εκπροσωπούμενη από τους Σπύρο Τσαντίνη, Λάμπρο Κιτσαρά και Μιχάλη Δημητρακόπουλο, άσκησε αιτήσεις αναίρεσης κατά τριών εφετειακών αποφάσεων υπέρ του Δημοσίου.

Το τι θα αποφανθεί σε λίγους μήνες ο Άρειος Πάγος αποκτά εξαιρετική σημασία, καθώς ελλοχεύει κίνδυνος για τη Μονή να αχρηστευθούν τα αυτοκρατορικά χρυσόβουλα, τίτλοι που η ίδια κατέχει από την εποχή του Βυζαντίου, με ντόμινο σοβαρότατων συνεπειών γενικότερα ως προς τη μοναστική περιουσία.

Διόλου τυχαία, στο πλευρό της Μονής στάθηκαν χθες με σχετικές παρεμβάσεις το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, η Ιερά Μονή Σινά, καθώς και οι 19 Μονές του Αγίου Όρους, ολόκληρη η Ιερά Κοινότητα. Η σοβαρότητα αλλά και περιπλοκότητα του ζητήματος – με πολλές νομικά τεχνικές εκφάνσεις – είναι προφανής, αν σκεφθεί κανείς ότι η συζήτηση διήρκεσε τέσσερις ολόκληρες ώρες _ σπανιότατο για εκδίκαση στον Άρειο Πάγο.

«Έχει μεγάλη σημασία ότι ο Άρειος Πάγος καλείται να εξετάσει πρώτη φορά την υπόθεση σε αποκαθαρμένο κλίμα, να τη δει στην πραγματική της υπόσταση» τόνισαν από την πλευρά τους οι κ. Τσαντίνης και Κιτσαράς∙ οι ίδιοι σημείωσαν ότι σε κλίμα σκανδαλολογίας εκδικάσθηκαν κατά το παρελθόν 60 αγωγές κατά της Ιεράς Μονής, υπογραμμίζοντας ότι μέχρι σήμερα τέσσερις Πρωθυπουργοί έχουν αναγνωρίσει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα της, από τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου και τον Σοφοκλή Βενιζέλο ως τον Κώστα Σημίτη και τον Κώστα Καραμανλή.

Οι συνήγοροι θύμισαν εξάλλου ότι «η απόφαση της ανταλλαγής της λίμνης με ακίνητα του Δημοσίου, το 2008, λήφθηκε από την τότε κυβέρνηση (σσ: Καραμανλή) στο πλαίσιο ενός εξώδικου συμβιβασμού προκειμένου να λήξει ο πολυετής πόλεμος του μοναστηριού με τοπικούς παράγοντες της Θράκης και μια αντιδικία μεταξύ Μονής και Δημοσίου που κρατάει 100 ολόκληρα χρόνια».

«Δεδομένου ότι ο συμβιβασμός ενέχει το στοιχείο της αμφισβήτησης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, οι ανώτατοι δικαστές θα κρίνουν αν επρόκειτο εν τέλει περί συμβιβασμού που επιχειρήθηκε από την κυβέρνηση Καραμανλή, αλλά και κάτι ακόμη, εξαιρετικά κρίσιμο, ακόμη και για την ίδια τη Δικαιοσύνη: αν το 2008 έγινε δικαστικό πραξικόπημα. Παρά το γεγονός ότι Μονή και Δημόσιο είχαν συμφωνήσει από το 2004 ενώπιον του Πρωτοδικείου Κομοτηνής ότι δεν επιθυμούν απόφαση, εν τούτοις τέσσερα χρόνια αργότερα ο τότε αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννης Παπανικολάου καθώς και ο τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γιώργος Σανιδάς υποχρέωσαν το δικαστήριο να εκδώσει απόφαση (σ.σ.: ήταν υπέρ του Δημοσίου). Είναι εν πολλοίς – καθώς έχουν μεσολαβήσει και άλλες δικαστικές κρίσεις – η ρίζα της απόφασης του 2016, επίσης υπέρ του Δημοσίου, από το Εφετείο Κομοτηνής που στάθηκε μεταξύ άλλων αφορμή για τη σημερινή προσφυγή στον Άρειο Πάγο».

Οι ίδιοι εξήγησαν ότι η τότε εντολή του Αρείου Πάγου ήταν αντίθετη προς τις συνολικά τρεις αποφάσεις που είχε εκδώσει το 2004 το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ροδόπης, με βάση δεσμευτική δήλωση και των δυο μερών, Μονής και Δημοσίου, ότι δεν επιθυμούσαν την έκδοση απόφασης.

Από την πλευρά του Δημοσίου, ο πληρεξούσιος δικηγόρος κ. Διονύσιος Χειμώνας επικαλέστηκε την παρελθοντική (καθότι εξ αναβολής η συζήτηση) εισήγηση του νυν προέδρου του Αρείου Πάγου κ. Βασιλείου Πέππα, η οποία ήταν απορριπτική ως προς τους λόγους αναιρέσεως σχετικά με την κυριότητα και την ανταλλαγή.

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάρτιο, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Αθήνας έριξε την αυλαία στην ποινική διερεύνηση της υπόθεσης του Βατοπεδίου, κρίνοντας αθώους όλους τους κατηγορούμενους πολίτες και αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι η λίμνη Βιστωνίδα και οι παραλίμνιες εκτάσεις ανήκουν στο Δημόσιο.