 |
| 12/11/2004 | |
Ήταν ένας φίλος της Ελλάδας - ακόμη περισσότερο, θεωρούσε τους Έλληνες αδέλφια του, και δεν έχανε ευκαιρία να το δηλώνει. Και αυτή η σχέση είχε σφυρηλατηθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν ο Γιάσερ Αραφάτ συναντήθηκε με τον Ανδρέα Παπανδρέου…
Εκείνη η πρώτη γνωριμία είχε γίνει σε βάση Παλαιστίνιων ανταρτών στον Λίβανο, κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Ανδρέα, λίγους μήνες μετά την επιβολή της απριλιανής χούντας στην Ελλάδα.
Ήταν η εποχή που το ΠΑΚ έκανε τα πρώτα του βήματα με στόχο την ανατροπή των συνταγματαρχών, ενώ η PLO είχε προηγηθεί λίγα χρόνια νωρίτερα. «Σε εκείνη τη συνάντηση αποφασίσαμε να εργαστούμε μαζί για τη νίκη της δημοκρατίας στην Ελλάδα και για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης από την ισραηλινή κατοχή», είχε εκμυστηρευθεί χρόνια αργότερα ο Παλαιστίνιος ηγέτης.
Μέσα από την προσωπική του σχέση με τον Ανδρέα Παπανδρέου κινήθηκαν σε μεγάλο βαθμό και οι σχέσεις τού Αραφάτ με την Ελλάδα. Το ίδιο βράδυ της εκλογικής νίκης του ΠΑΣΟΚ, το 1981, ο Ανδρέας Παπανδρέου, με την ιδιότητα του πρωθυπουργού πλέον, προσκάλεσε επισήμως τον Αραφάτ στην Αθήνα, μια επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε τρεις εβδομάδες αργότερα. Και ο Αραφάτ καταγράφηκε ως ο πρώτος ξένος ηγέτης που επισκέφθηκε τη χώρα μας στα χρόνια της «Αλλαγής».
H μοίρα ήθελε να είναι και ο τελευταίος ηγέτης που θα συναντούσε τον Ανδρέα όταν ήταν ασθενής και είχε πλέον παραιτηθεί από την πρωθυπουργία. Τον Μάιο του 1996, μόλις 32 ημέρες πριν από τον θάνατο του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ο Γιάσερ Αραφάτ και ο Ανδρέας Παπανδρέου αποχαιρετίστηκαν τελευταία φορά.
H μεγάλη στιγμή, πάντως, για την οποία ο Αραφάτ δήλωνε την «απεριόριστη ευγνωμοσύνη» του παλαιστινιακού λαού για την Ελλάδα και τον Ανδρέα, είχε έρθει την άνοιξη του 1982, όταν με πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού και τη συνδρομή ελληνικών πλοίων απεγκλωβίστηκαν από την πολιορκημένη Βηρυτό η ηγεσία της PLO και περίπου 8.000 Παλαιστίνιοι μαχητές.
H επιχείρηση της εξόδου των Παλαιστινίων από τον Λίβανο ήταν επί ημέρες το πρώτο θέμα στα παγκόσμια MME και έως την τελευταία στιγμή κανείς δεν ήταν βέβαιος ότι τα ελληνικά πλοία δεν θα δεχθούν ισραηλινά πυρά. H συμφωνία με το Ισραήλ, στην οποία είχε πρωταγωνιστήσει ο Ανδρέας Παπανδρέου, προέβλεπε ότι οι αξιωματούχοι και οι αντάρτες της PLO θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τη Βηρυτό μέσα σε πέντε ώρες και μόνο με ελαφρύ οπλισμό.
H επιχείρηση είχε αίσιο τέλος και οι Παλαιστίνιοι μεταφέρθηκαν με τα ελληνικά πλοία στην Τύνιδα, ενώ ο Αραφάτ αποβιβάστηκε στον Πειραιά, όπου τον υποδέχθηκαν ο Έλληνας Πρωθυπουργός και δεκάδες χιλιάδες κόσμου.
Στην Ελλάδα νοσηλεύθηκαν επίσης και αρκετοί Παλαιστίνιοι τραυματίες.
Πρώτος σταθμός
«Με εκείνη την υποδοχή οι Έλληνες με έκαναν να νιώθω ότι είναι οικογένειά μου και συμπατριώτες μου…», έλεγε ο Αραφάτ, ενώ στους ξένους δημοσιογράφους που τον ρωτούσαν εκείνη τη μέρα γιατί ο πρώτος σταθμός μετά την έξοδό του από τον Λίβανο ήταν η Αθήνα, απαντούσε: «Διάλεξα την πιο κοντινή αραβική πρωτεύουσα!..»
Στα χρόνια που ακολούθησαν, και πολύ περισσότερο μετά την επιστροφή του στα παλαιστινιακά εδάφη, οι επισκέψεις του Γιάσερ Αραφάτ στη χώρα μας ήταν αμέτρητες, ενώ πολλές φορές ζήτησε τη διαμεσολάβηση των ελληνικών κυβερνήσεων προκειμένου να αναληφθούν πρωτοβουλίες για το παλαιστινιακό ζήτημα. Οι σχέσεις του ήταν εξαιρετικά καλές με το σύνολο του πολιτικού κόσμου της χώρας, ενώ αρκετές φορές δέχθηκε επίσκεψη στα κατεχόμενα από αντιπροσωπείες του ελληνικού κοινοβουλίου.
Αποθεώθηκε
ΓΙΑ TO ΠΑΣΟΚ, στορικές θεωρούνται οι παρουσίες του στο 1ο Συνέδριο, τον Μάιο του 1984, όπου αποθεώθηκε σε μια περίοδο που αρκετές δυτικές χώρες τον αντιμετώπιζαν ως ιδρυτή «τρομοκρατικής οργάνωσης», καθώς και στο 6ο Συνέδριο, τον Οκτώβριο του 2001, όπου είχε ανακοινώσει πως με την ανακήρυξη του ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους μια μεγάλη πλατεία της Παλαιστίνης θα φέρει το όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου.
Αύγουστος του 1982. Από την ταράτσα της Υπηρεσίας Ηλεκτροδότησης της Βηρυτού, Ισραηλινοί στρατιωτικοί και ξένοι δημοσιογράφοι παρακολουθούν τις σκηνές που διαδραματίζονται στο λιμάνι της λιβανικής πρωτεύουσας. Παρών και ο τότε Υπουργός Αμύνης και μετέπειτα Πρωθυπουργός του Ισραήλ Αριέλ Σαρόν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπό την προστασία γαλλικών στρατιωτικών δυνάμεων Παλαιστίνιοι μαχητές επιβιβάζονται στα πλοία υπό ελληνική και κυπριακή σημαία που έχουν προσαράξει στο λιμάνι. Προορισμός τους η Ιορδανία, το Ιράκ, η Τυνησία, η Βόρειος και η Νότιος Υεμένη. Με τις σκηνές αυτές ολοκληρώνεται ένα από τα δραματικότερα κεφάλαια στην ιστορία της Βηρυτού.
Δύο μήνες νωρίτερα, τον Ιούνιο του 1982, ισραηλινά στρατεύματα εισβάλλουν στο Λίβανο. Στόχος τους η εξολόθρευση της PLO, που συνεχίζει τον απελευθερωτικό αγώνα κατά του Ισραήλ από λιβανικά εδάφη. Οι Ισραηλινοί φτάνουν στην Βηρυτό και την πολιορκούν. Σύντομα οι παγιδευμένοι –τόσο οι Παλαιστίνιοι μαχητές, όσο και ο λιβανικός άμαχος πληθυσμός- μένουν δίχως νερό και ηλεκτρικό ρεύμα. Η πολιορκία συνεχίζεται για δύο ολόκληρους μήνες. Τελικά οι Παλαιστίνιοι συνθηκολογούν. Τίθεται σε εφαρμογή το «Σχέδιο Χαμπίμπ», που προβλέπει την αποχώρηση των Παλαιστινίων φενταγίν και την μεταφορά τους σε διάφορες αραβικές χώρες. Συγχρόνως φτάνει στη Βηρυτό πολυεθνική δύναμη του ΟΗΕ αποτελούμενη από στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ, της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας.
Ο Αριέλ Σαρόν δηλώνει τότε ότιι η ισραηλινή επέμβαση στέφεται με απόλυτη επιτυχία: «Το Ισραήλ δεν ηττήθηκε σ’ αυτόν τον πόλεμο. Εκείνες που ηττήθηκαν είναι οι τρομοκρατικές οργανώσεις της PLO. Δεν υφίστανται πλέον ως τρομοκρατικές οργανώσεις.»
Οι Παλαιστίνιοι μαχητές διασκορπίζονται σε διάφορες χώρες του αραβικού κόσμου. Στις 30 Αυγούστου αναχωρεί και ο Γιασέρ Αραφάτ με ελληνικό εμπορικό πλοίο. Στην Αθήνα γίνεται δεκτός από τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου και τον ελληνικό λαό με ενθουσιασμό. Από εκεί κατευθύνεται στην Τύνιδα.
Κατά την αναχώρηση του από το λιμάνι της Βηρυτού ο αρχηγός και κατόπιν πρόεδρος των Παλαιστινίων δηλώνει: «έχω αναλάβει το βαρύ φορτίο να συνεχίσω αυτόν τον αγώνα. Και έχω δώσει την υπόσχεσή μου ότι αυτός ο αγώνας θα συνεχιστεί, μέχρι να δημιουργήσουμε το δικό μας ανεξάρτητο κράτος με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ.»
Αλλά το ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος θα παραμείνει άπιαστο όνειρο για τον Παλαιστίνιο Ηγέτη. Και ο λαός του Λιβάνου όμως δεν έμελλε να βρει σύντομα την ηρεμία του: Δέκα ημέρες μετά την ολοκλήρωση της αποχώρησης των Παλαιστινίων φενταγίν (13.09.1982) αποχωρεί και η πολυεθνική δύναμη από την Βηρυτό, το Ισραήλ προχωρά στην κατάληψη και της δυτικής πλευράς της πόλης. Μια ημέρα μετά δολοφονείται ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος του Λιβάνου, Μπασίρ Τζεμαγέλ. Αποκορύφωση των αναταραχών: η σφαγή των Παλαιστινίων στους προσφυγικούς κατακλυσμούς Σάμπρα και Σατίλα, που με την αποχώρηση της PLO παραμένουν τελείως απροστάτευτες. Φιλοϊσραηλινοί φαλαγγίτες επιτίθενται και σκοτώνουν γυναίκες, γέρους, παιδιά. Έως 3.500 υπολογίζονται τα θύματα της σφαγής.
Η θηριωδία ξεσηκώνει την διεθνή κοινή γνώμη. Ως υπεύθυνος κατηγορείται ο Αριελ Σαρόν.
Η πολυεθνική δύναμη επανέρχεται και πάλι και παραμένει ως το Φεβρουάριο του 1984.
Η αποχώρηση των μαχητών της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) από το Λίβανο δεν είναι παρά ένα από τα αιματοβαμμένα κεφάλαια της ισραηλο-παλαιστινιακής σύρραξης, που τελικά όχι μόνον δεν μπόρεσε να επιφέρει την οριστική διευθέτηση του προβλήματος, αλλά ούτε την δρομολόγηση της ειρήνευσης στην περιοχή.