Ερζουρούμ - Άγριο παρασκήνιο πριν από τα µηνύµατα Γιώργου

10/01/2011 | Αριστοτελία Πελώνη 

Δικαιωµένη αισθάνεται η κυβέρνηση από την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Ερζερούµ για τα µηνύµατα που εστάλησαν τόσο προς το τουρκικό κατεστηµένο όσο και προς την αντιπολίτευση στην Ελλάδα που ανέβασε τους τόνους και επέκρινε τον Γιώργο Παπανδρέου για µυστική διπλωµατία µε αφορµή την επίσκεψη, η οποία πάντως λίγο έλειψε να µαταιωθεί λόγω των τουρκικών υπερπτήσεων...

Η Αθήνα είναι ικανοποιηµένη από τη µία επειδή η ετήσια διάσκεψη των τούρκων πρεσβευτών έγινε πλατφόρµα για να ακουστούν οι ελληνικές θέσεις στο κατεστηµένο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και να τεθούν από τον Γιώργο Παπανδρέου οι προϋποθέσεις για την εξοµάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Από την άλλη, επειδή, σύµφωνα µε κυβερνητικές πηγές, όσα είπε ο Έλληνας Πρωθυπουργός και µάλιστα επί τουρκικού εδάφους θα «κλείσουν τα στόµατα» όσων επικρίνουν την προσπάθεια της ελληνοτουρκικής προσέγγισης και κυρίως των ακραίων εκείνων φωνών που κατηγορούν την κυβέρνηση για «ξεπούληµα του Αιγαίου».

∆ιπλωµατικοί κύκλοι σηµείωναν ότι η επιλογή του Πρωθυπουργού να πραγµατοποιήσει την επίσκεψη «δικαιώθηκε απολύτως» και υπογράµµιζαν όχι µόνο τον συµβολισµό του ακροατηρίου στο οποίο απευθύνθηκε, αλλά και τη δήλωση ότι «δεν αλλάζει το καθεστώς στο Αιγαίο». Κι ενώ τόσο ο τουρκικός Τύπος όσο και το κόµµα της αξιωµατικής αντιπολίτευσης CHP ήταν ιδιαίτερα επικριτικοί απέναντι στον Ταγίπ Ερντογάν, κατηγορώντας τον ότι δεν απάντησε στις επικρίσεις του Γ. Παπανδρέου, η «ηπιότητα» του τούρκου Πρωθυπουργού, ο οποίος δεν σήκωσε το γάντι, δεν οφείλεται, σύµφωνα µε διπλωµατικές πηγές, στο γεγονός ότι ήταν οικοδεσπότης και άρα έπρεπε να δείξει ευγένεια. Οφείλεται κυρίως στην καλή συνεννόηση µε τον Γ. Παπανδρέου, που τον έκανε να κατανοήσει ότι η πρακτική των υπερπτήσεων, ειδικά παραµονές της άφιξης του έλληνα οµολόγου του στο Ερζερούµ, ήταν άστοχη. Το θέµα µάλιστα (όπως και το θέµα της ανέγερσης φράχτη στον Εβρο) συζητήθηκε, σύµφωνα µε διπλωµατικές πηγές, και κατά τη δίωρη τετ α τετ συνάντηση του κ. Παπανδρέου µε τον κ. Ερντογάν. 

Αυτός είναι και ο βασικός λόγος, λένε διπλωµατικές πηγές, που ο τούρκος Πρωθυπουργός δεν απάντησε στον Γ. Παπανδρέου στην οµιλία του. Σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές, η κατανόηση αυτή είναι ενδεικτική των προθέσεων των δύο Πρωθυπουργών και του θερµού κλίµατος στο οποίο πραγµατοποιήθηκε η συνάντηση. Αναφερόµενος στον Τ. Ερντογάν, ο ∆. ∆ρούτσας σε οµιλία του στον Σύλλογο Ιµβρίων τόνισε ότι «ο Τ. Ερντογάν θέλει να αποκαταστήσει τις αδικίες του παρελθόντος. Η σχέση µε την Τουρκία έχει περάσει σε µια φάση που χαρακτηρίζεται πρωτίστως από ειλικρίνεια.

Έχουµε το θάρρος και τη βούληση να προχωρήσουµε, αυτός είναι ο προσανατολισµός, χωρίς να υπολογίζουµε το πολιτικό κόστος, χωρίς να υπολογίζουµε στερεότυπα και χωρίς να ακούµε τις Κασσάνδρες που θέλουν να τα ζωγραφίζουν όλα µε µελανά χρώµατα».

Εκπληξη προκάλεσε σε πολλούς παριστάµενους η οµιλία του Πρωθυπουργού, γιατί, σύµφωνα µε όσους βρίσκονταν στην αίθουσα, επικράτησε παγωµάρα και έντονοι ψίθυροι. Το ίδιο κλίµα επικράτησε και στους παρουσιαστές των τουρκικών τηλεοπτικών σταθµών που µετέδιδαν ζωντανά το γεγονός και, µετά τον αρχικό ενθουσιασµό που τους προκάλεσε η από κοινού εµφάνιση των δύο Πρωθυπουργών στα εγκαίνια του σταδίου Χειµερινών Πανεπιστηµιακών Αγώνων, άρχισαν να λένε ότι επικρατεί «ψύχος» στις σχέσεις των δύο χωρών.

Το κλίµα στα τουρκικά ΜΜΕ δηµιούργησε δεύτερο «συναγερµό», αυτήν τη φορά επικοινωνιακό. Αυτό ανάγκασε τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών Αχµέτ Νταβούτογλου, µετά την ολοκλήρωση των οµιλιών των δύο Πρωθυπουργών, να µιλήσει στον έλληνα οµόλογό του ∆. ∆ρούτσα και να του ζητήσει στη συνέντευξη Τύπου Παπανδρέου - Ερντογάν που θα ακολουθούσε, οι δύο Πρωθυπουργοί να εστιάσουν στα ζητήµατα όπου υπάρχουν κοινές απόψεις και πνεύµα συνεργασίας και να µην ανεβάσουν τους τόνους αναφερόµενοι σε συγκρουσιακά θέµατα. Το µήνυµα ελήφθη και, όπως φάνηκε, µίλησαν για όσα ενώνουν τις δύο χώρες και όχι για όσα τις χωρίζουν. Σε αυτό το κλίµα, δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία και η προσφώνηση «καρντάση» του Γ. Παπανδρέου προς τον Ταγίπ Ερντογάν.

Ο τούρκος Πρωθυπουργός πάντως, ο οποίος έχει µπει επισήµως σε προεκλογική εκστρατεία ενόψει των βουλευτικών εκλογών της 12ης Ιουνίου, φέρεται να ζήτησε να περιµένει για λίγο η επίσηµη επίσκεψη του Γιώργου Παπανδρέου στην Αγκυρα, η οποία, όπως όλα δείχνουν, θα πραγµατοποιηθεί τον Ιούλιο.

Σηµειώνεται ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός οφείλει να ανταποδώσει την επίσηµη επίσκεψη που έκανε τον περασµένο Μάιο στην Αθήνα ο Τ. Ερντογάν, µε µια επίσκεψη, η οποία θα εγκαινιάσει τη δεύτερη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συµβουλίου Συνεργασίας. ∆ιπλωµατικές πηγές σηµειώνουν ότι η τουρκική αντιπολίτευση αναµένεται να ανεβάσει τους τόνους για τα ελληνοτουρκικά και το Αιγαίο. Μπορεί ο Τ. Ερντογάν να θεωρείται βέβαιο ότι θα κερδίσει τις εκλογές, αλλά, όπως λένε οι ίδιες πηγές, δεν θα ήθελε να διακινδυνεύσει να χάσει ψήφους µε διαρροές προς το εθνικιστικό κόµµα της αξιωµατικής αντιπολίτευσης CHP.

Αυτό σηµαίνει – όπως λένε διπλωµατικές πηγές – ότι δεν πρέπει να αναµένονται θεαµατικές πρόοδοι στα ελληνοτουρκικά µέσα στους επόµενους µήνες.

ΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ : Δεν πρέπει να αναµένεται θεαµατική πρόοδος στα ελληνοτουρκικά µέσα στους επόµενους µήνες

«Μάχη» για τις υπερπτήσεις τουρκικών µαχητικών

ΕΝΤΟΝΟ ΔΙΆΒΗΜΆ έκανε στην τουρκική πλευρά η Αθήνα για τις υπερπτήσεις του Αγαθονησιού από τουρκικά µαχητικά την Τετάρτη, λίγες ώρες πριν από την επίσκεψη Παπανδρέου στην Τουρκία. Σύµφωνα µε διπλωµατικές πηγές, την περασµένη Τετάρτη ο υπουργός Εξωτερικών Δηµήτρης Δρούτσας τηλεφώνησε από το Παρίσι στον τούρκοοµόλογό τουΑχµέτ Νταβούτογλου, διαµαρτυρόµενος για τη στάση της τουρκικής αεροπορίας προσθέτοντας, σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές, ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ανοχή από ελληνικής πλευράς σε τέτοιου είδους πρακτικές. Ο τούρκος ΥΠΕΞ υποστήριξε από την πλευρά του ότι δεν γνώριζε το συµβάν και ζήτησε χρόνο να ενηµερωθεί και να ξανατηλεφωνήσει στον Δ. Δρούτσα. Η τηλεφωνική επικοινωνία επαναλήφθηκε την Πέµπτη και ύστερα από διαβεβαιώσεις της τουρκικής πλευράς το ταξίδι πραγµατοποιήθηκε. Πάντως το 2010 η τουρκική αεροπορία προχώρησε είκοσι φορές σε υπερπτήσεις ελληνικών νησιών (η τελευταία την παραµονή της Πρωτοχρονιάς του 2011 πάνω από έξι νησιά) προκαλώντας κάθε φορά διαβήµατα της Αθήνας προς την Αγκυρα αλλά και ενηµέρωση των εταίρων σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ.

Νταβούτογλου: «Τώρα µιλάµε καθαρά»

Σε «νεα πολιτική γλώσσα», στην οποία εκφράζονται καθαρά οι θέσεις των πλευρών, αναφέρεται οτούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχµέτ Νταβούτογλου αξιολογώντας την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου στο Ερζερούµ. Ενώ η τουρκική αντιπολίτευση κατηγορεί τον τούρκο Πρωθυπουργό ότι δεν απάντησε στις σκληρέςτοποθετήσεις του Γιώργου Παπανδρέου, ο Αχµέτ Νταβούτογλου σχολιάζει πως, αν δει κανείς το σύνολο των δηλώσεων Παπανδρέου, θα διαπιστώσει ότι έστειλε µηνύµατα φιλίας και συνεργασίας.

«Εµείς πάντοτε εκφράζουµε τις θέσεις µας χωρίς να διστάζουµε. Οταν και ο άλλος τις εκφράζει, τον ακούµε», δήλωσε ο τούρκος ΥΠ.ΕΞ. προσθέτοντας πως, ανακαλύπτοντας αυτή τη νέα πολιτική γλώσσα, οι δύο χώρες θα συνεχίσουν µαζί δείχνοντας σεβασµό η µια στον άλλη. Και ο βοηθός Πρωθυπουργός Μπουλέντ Αρίντς, απαντώντας στις επικρίσεις, είπε ότι πρέπει να αναγνωριστεί η ανταπόκριση του έλληνα Πρωθυπουργού στην πρόσκληση. «Γνωρίζετε ότι είχε γίνει ολόκληρη συζήτηση για τον τέως Πρωθυπουργό Καραµανλή ανθα ερχότανή όχι στην Τουρκία. Κύκλοι στην Ελλάδα, οι οποίοι ενθάρρυναν την εχθρότητα ενάντια στην Τουρκία, εµπόδιζαν τις επισκέψεις», είπε ο Μπουλέντ Αρίντς. Ανέφερε µάλιστα ότι πρέπει να αντιµετωπιστεί µε ωριµότητα το γεγονός ότι ο έλληνας Πρωθυπουργός είπε αυτά που είπε ενώπιον των πρέσβεων. «Θα µπορούσε να πει εδώ ωραία πράγµατα και να πάει στην Αθήνα και να πει εκεί αυτά που είπε εδώ», είπε ο Μπουλέντ Αρίντς επιδοκιµάζονταςτη στάση του Ταγίπ Ερντογάν, λέγοντας ότι δείχνει πόσο σταθερή είναι η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. «∆είχνει ποια είναι η στάση της Τουρκίας απέναντι στους φίλους της και απέναντι στις ειλικρινείς επικρίσεις», είπε ο Μπουλέντ Αρίντς.

Η οµιλία του ΓιώργουΠαπανδρέου προς τους τούρκους πρέσβεις το απόγευµα της Παρασκευής χαρακτηρίστηκε σκληρή από τον τουρκικό Τύπο. Τα σηµεία που ενόχλησαν ήταν κυρίως δύο. Πρώτον, η αναφορά σε κατοχική δύναµη στην Κύπρο. ∆εύτερον, η καταγγελία για τις τουρκικές υπερπτήσεις του Αγαθονησιού πριν από την επίσκεψή του στο Ερζερούµ. Η εφηµερίδα «Χουριέτ» έγραψε µάλιστα ότι, λόγω των παραβιάσεων, µια µέρα πριν από την επίσκεψη ο Έλληνας Πρωθυπουργός σκεφτόταν να µαταιώσει την επίσκεψή του στο Ερζερούµ, αλλά τελικά έπειτα από παρέµβαση του Αχµέτ Νταβούτογλου η επίσκεψη πραγµατοποιήθηκε.

Ιδιαίτερα επικριτικός ήταν ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος κατηγόρησε τον Τούρκο Πρωθυπουργό ότι δεν απάντησε στη δήλωση του Έλληνα οµολόγου του ενώπιον των πρέσβεων ότι η Τουρκία δεν θα ενταχθεί στην Ε.Ε. ενόσω συνεχίζεται η κατοχή της Κύπρου. «Ο τουρκικός στρατός πήγε στην Κύπρο για να διασφαλίσει την ειρήνη στο πλαίσιο των διεθνών συµφωνιών», είπε ο Κεµάλ Κιλιτσντάρογλου, αναφέροντας πως, αν αυτό δεν µπορούσε να το πει εκεί ο Ταγίπ Ενρτογάν, «αυτό δείχνει την ανικανότητά του». Για τις υπερπτήσεις ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έκανε καµιά αναφορά, αν και το Γενικό Επιτελείο των Τουρκικών ∆υνάµεων απάντησε λέγοντας πως την ηµέρα που µίλησε ο Γιώργος Παπανδρέου ελληνικά αεροσκάφη παρενόχλησαν τουρκικά αεροσκάφη νοτίως της Μυτιλήνης και της Χίου. Προφανώς πρόκειται για παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου τις οποίες ακολούθησαν αναχαιτίσεις, που ο τουρκικός στρατός ερµηνεύει διαφορετικά. Πάντως, σύµφωνα µε την εφηµερίδα «Ραντικάλ» η οµιλία του Τούρκου Πρωθυπουργού ήταν σχετικά ήπια επειδή ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν φιλοξενούµενος. Μάλιστα πολλά ήταν και τα σχόλια τούρκων πολιτών στο twitter ότι έπειτα από µια τέτοια οµιλία, όπως αυτή του Γιώργου Παπανδρέου, θα µπορούσε να προκληθεί ακόµη και µια κρίση, όπως εκείνη στο Νταβός µεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Η τουρκική ηγεσία όχι µόνο δεν αντέδρασε αρνητικά, αλλά αντίθετα ο διαπραγµατευτής της Τουρκίας µε την Ε.Ε. Εγκεµεν Μπαγίς έστελνε εκείνη την ώρα από το twitter µηνύµατα όπως «οι εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι ελπιδοφόρες» και «ο Έλληνας Πρωθυπουργός δεν στέλνει πολεµικά µηνύµατα στους πρέσβεις µας αλλά ειρηνικά».

Αµηχανία της Ρηγίλλης έφερε το Ερζερούµ

ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΜΑ ΣTH Ν.∆. προκαλεί η επικριτική στάση του Γ. Παπανδρέου για την τουρκική πολιτική, κατά τη συνάντηση κορυφής στο Ερζερούµ, αλλά και το κυβερνητικό σχέδιο για την κατασκευή φράκτη στον Εβρο, µε στόχο να περιοριστεί η είσοδος λαθροµεταναστών στη χώρα µας. Η σκλήρυνση της στάσης της κυβέρνησης, όπως αναγνώριζαν χθες κεντρικά στελέχη του κόµµατος, αναγκάζει την αξιωµατική αντιπολίτευση να αναπροσαρµόσει τη στρατηγική της, τη στιγµή που ετοιµαζόταν να αντεπιτεθεί µε σηµαία τα εθνικά θέµατα και το µεταναστευτικό.

Ενδεικτική της αµηχανίας είναι η σιωπή της Ρηγίλληςαπό το απόγευµα της περασµένης Παρασκευής. Μέχρι τότε, το γαλάζιο επιτελείο ξιφουλκούσε κατά του Πρωθυπουργού και προετοίµαζε το έδαφος για σκληρή επίθεση στην κυβέρνηση, προεξοφλώντας ένα ελληνικό διπλωµατικό ναυάγιο στην Τουρκία. Το κλίµα αυτό αποτύπωνε και το δριµύ «κατηγορώ» του αντιπροέδρου της Ν.∆. και τοµεάρχη Εξωτερικών ∆ηµήτρη Αβραµόπουλου, ο οποίος πριν ολοκληρωθεί η επίσκεψη του κ. Παπανδρέου αποφαινόταν πως «ο Πρωθυπουργός εσύρθη στη συνάντηση αυτή χωρίς διπλωµατική προετοιµασία και συγκεκριµένη ατζέντα», ενώ γινόταν λόγος και για «εν κρυπτώ συζητήσεις µε τον Τούρκο Πρωθυπουργό, που συσκότισαν περισσότερο τις δοκιµαζόµενες ελληνοτουρκικές σχέσεις, προκαλώντας ερωτηµατικά, προβληµατισµό και ανησυχία».

Ο αιφνιδιασµός

Από το βράδυ της Παρασκευής, ωστόσο, το βασικό ερώτηµα υψηλόβαθµων γαλάζιων στελεχών είναι εάν η παρέµβαση του Παπανδρέου και, µάλιστα επί τουρκικού εδάφους, σηµατοδοτεί µια γενικότερη στροφή της κυβέρνησης στα ελληνοτουρκικά που θα µπλοκάρει και τον σχεδιασµό της αξιωµατικής αντιπολίτευσης. Τα ίδια στελέχη εκτιµούσαν ότι πλέον θα γίνει µε άλλους όρους η προ ηµερησίας διάταξης συζήτηση των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή, την οποία έχει ζητήσει ο κ. Σαµαράς για τα εθνικά θέµατα (αναµένεται να διεξαχθεί εντός του Ιανουαρίου), ενώ την αµηχανία της Ν.∆. έρχεται να επιτείνει και το σχέδιο για κατασκευή του φράχτη στη διασυνοριακή γραµµή µε την Τουρκία, στον Έβρο, το οποίο επίσης αιφνιδίασε το γαλάζιο επιτελείο.

Επιχειρώντας να ισορροπήσει ανάµεσα στη σκληρή αντιπολιτευτική γραµµή και την ανάγκη να ληφθούν µέτρα για την αντιµετώπιση της λαθροµετανάστευσης, η Ρηγίλλης αποφάσισε τελικώς να µην εναντιωθεί στην κατασκευή του επίµαχου φράχτη, αλλά να την επικρίνει ως «ηµίµετρο το οποίο δεν θα έχει αποτέλεσµα αν δεν συνδυαστεί µε µια συνολική και στοχευµένη µεταναστευτική πολιτική».

tanea.gr