Υπόθεση Οτσαλάν : Το πόρισμα των εισαγγελέων

07/03/1999 | 

Όταν θα διαβάζονται αυτές οι γραμμές, οι εισαγγελείς που ανέλαβαν το έργο να φωτίσουν τις άγνωστες και σκοτεινές πλευρές των χειρισμών της υπόθεσης Οτσαλάν θα συντάσσουν την πορισματική αναφορά τους.

Αξιολογώντας ένα υλικό τεράστιο ­ πρωτοφανούς διάρκειας οι καταθέσεις των μαρτύρων ­ και προσπαθώντας να αποδώσουν τις ευθύνες εκεί όπου υπάρχουν, οι εισαγγελικοί λειτουργοί αποδίδουν κατηγορίες και αποτιμούν συμπεριφορές ως συμπέρασμα μιας δικαστικής έρευνας που σπάνια συμβαίνει στα χρονικά της Θέμιδας.

Η φύση της υπόθεσης καθορίζει, σύμφωνα με πληροφορίες, τη φυσιογνωμία του εισαγγελικού πορίσματος, ενός πορίσματος που ενδιαφέρει όχι μόνο τους εμπλεκόμενους καθ’ οιονδήποτε τρόπο στους χειρισμούς του θέματος Οτσαλάν, αλλά την κυβέρνηση και τους πολίτες αυτής της χώρας.

Οι καταθέσεις των ανθρώπων που έζησαν από κοντά ή μετείχαν στα γεγονότα αξιολογούνται με προσοχή και οδηγούν, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Βήματος», σε ένα σημαντικό συμπέρασμα. Ευθύνες προκύπτουν ­ ποινικές εννοείται ­ μόνο για μη πολιτικά πρόσωπα, τα οποία άλλωστε αφορούσε προεχόντως η δικαστική έρευνα.

* Τα στοιχεία και οι αιχμές

Επ’ ουδενί δεν κατετέθη στοιχείο ικανό να θεμελιώσει ευθύνη μελών της κυβερνήσεως και να οδηγήσει τους εισαγγελείς σε αποστολή για τα περαιτέρω του πορίσματός τους στη Βουλή. Σύμφωνα με πληροφορίες από έγκυρες δικαστικές πηγές, διατυπώνονται αιχμές για πίεση που ασκήθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών (μέσω του κ. Β. Παπαϊωάννου, διευθυντή του διπλωματικού γραφείου του τότε υπουργού) για άμεση αναχώρηση του Οτσαλάν από την πρεσβευτική κατοικία στο Ναϊρόμπι, αιχμές που δεν στοιχειοθετούν παρ’ όλα αυτά ευθύνες κατά πολιτικών προσώπων.

Οι τρεις εισαγγελείς κκ. Χρ. Μαρκογιαννάκης, Ι. Σακελάκος και Β. Πλιώτας (ο πρώτος, εκ των αρχαιοτέρων και εμπειρότερων της Εισαγγελίας Αθηνών), με κινήσεις μικροχειρουργού, ερεύνησαν τα γεγονότα της άφιξης του Κούρδου ηγέτη στην Αθήνα και όσα ακολούθησαν ως τη θλιβερή κατάληξη της ιστορίας στο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι στην Κένυα.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», καταλήγουν σε άσκηση ποινικής δίωξης κατά συγκεκριμένων προσώπων, δίωξης βαρύτατης που παράγει ηθική απαξία, καθώς αποδίδουν δόλο σε ορισμένους από όσους ενεπλάκησαν στην υπόθεση Οτσαλάν. Οι εισαγγελείς στην πορισματική αναφορά τους, που θα είναι πολυσέλιδη, δίχως ωστόσο να αναφέρει κρίσιμες λεπτομέρειες από τις καταθέσεις των μαρτύρων, εισηγούνται την άσκηση ποινικών διώξεων κατά του κ. Α. Ναξάκη, αρχιπλοιάρχου ε.α., και του βουλευτή (διεγράφη προσφάτως από το κυβερνών κόμμα) κ. Κ. Μπαντουβά, με την κατηγορία που περιγράφεται στον Ποινικό Κώδικα, ότι έθεσαν σε κίνδυνο τις σχέσεις της χώρας μας με άλλες χώρες.

Μάλιστα για τις ενέργειές τους να φέρουν στη Ελλάδα τον Οτσαλάν τούς αποδίδεται δόλος, γεγονός που καθιστά τη θέση τους ως κατηγορουμένων δυσμενέστερη. Η πρόθεση (αυτό σημαίνει δόλος) συνίσταται στους κινδύνους που συνεπάγεται η αξιόποινη συμπεριφορά τους, «να εκτεθεί το ελληνικό κράτος σε κίνδυνο αντιποίνων ή να διαταραχθούν οι φιλικές σχέσεις του με συμμάχους ή με ξένο κράτος», έτσι όπως περιγράφεται στο εισαγγελικό πόρισμα η δίωξη κατά Ναξάκη – Μπαντουβά.

Άλλωστε στις καταθέσεις του ο κ. Ναξάκης ανέλαβε πλήρως την ευθύνη για τον ερχομό του κούρδου ηγέτη στο ελληνικό έδαφος, δηλώνοντας προς τις εισαγγελικές αρχές ότι ενήργησε δίχως να ενημερώσει την κυβέρνηση αλλά ούτε και την ΕΥΠ. «Ανέλαβα την ευθύνη μόνος μου. Κανένας δεν ήξερε τις κινήσεις μου να φέρω τον Οτσαλάν στην Ελλάδα» τόνισε κατηγορηματικά, αναλαμβάνοντας και τις συνέπειες της δήλωσής του.

Αν όμως οι Ναξάκης – Μπαντουβάς κρίνονται υπεύθυνοι για την έλευση του κούρδου ηγέτη στη χώρα μας, η συγγραφέας κυρία Βούλα Δαμιανάκου διώκεται ποινικά για τη φιλοξενία που του παρείχε. Στο σπίτι της, όπως γνωρίζουμε πια όλοι, παρέμεινε ο Οτσαλάν μία νύχτα και τώρα η συγγραφέας είναι αντιμέτωπη με την κατηγορία της υπόθαλψης εγκληματία.

Ο κύκλος των κατηγορουμένων ωστόσο δεν κλείνει εδώ. Ο κ. Στ. Ευαγγελάτος, ο άνθρωπος που άνοιξε την αίθουσα VIP στον Οτσαλάν και στους συνοδούς του, και ουσιαστικά άνοιξε την πόρτα για την εμπλοκή της χώρας μας, με ό,τι αυτή συνεπάγεται, διώκεται ποινικά. Η εισαγγελική έρευνα κατέδειξε ευθύνη του κ. Ευαγγελάτου, στον οποίο ο κ. Ναξάκης είχε τηλεφωνήσει, παραπλανώντας τον για την άφιξη του Οτσαλάν, δηλώνοντάς του ότι επρόκειτο για ρώσο υφυπουργό. Ο Στ. Ευαγγελάτος, που προσφάτως ετέθη σε διαθεσιμότητα, αντιμετωπίζει την κατηγορία που περιγράψαμε παραπάνω (άρθρο 141 του Ποινικού Κώδικα) ενώ δεν του αποδίδεται δόλος, πρόθεση δηλαδή, αλλά αμέλεια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τρεις εισαγγελείς δεν αναμένεται ­ τουλάχιστον σε αυτό το συμπέρασμα είχαν καταλήξει ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές ­ να προχωρήσουν σε άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον άλλων προσώπων. Οι αρχικές εκτιμήσεις τους για ευθύνες και στελεχών της ΕΥΠ, και κυρίως του πρώην διοικητή της κ. Χαρ. Σταυρακάκη και άλλων χαμηλόβαθμων στελεχών της Υπηρεσίας, απεκλείσθη μετά την κατηγορηματική κατάθεση Ναξάκη, ο οποίος δεν άφησε κανένα περιθώριο για γνώση του ερχομού του Οτσαλάν από την ηγεσία της ΕΥΠ. Αλλωστε και ο ίδιος ο κ. Σταυρακάκης, ο οποίος εξετάστηκε μετά την άρση του υπηρεσιακού απορρήτου του (όπως και ο κ. Σάββας Καλεντερίδης, με απόφαση της υπουργού κυρίας Βάσως Παπανδρέου), κατέθεσε ότι «ούτε η ΕΥΠ ούτε η κυβέρνηση γνώριζε την έλευση Οτσαλάν. Το μάθαμε», είπε, «μόλις ήρθε».

* Οι παραλείψεις του διοικητή

Κατά του πρώην διοικητή της ΕΥΠ βεβαίως διατυπώνονται στο πόρισμα αιχμές, και μάλιστα βαρύτατες, για παραλείψεις (αν είχε κάνει σωστά τη δουλειά του, θα είχε ματαιωθεί ο ερχομός Οτσαλάν, είναι το συμπέρασμα των εισαγγελέων), αλλά δεν στοιχειοθετείται σε βάρος του ποινική ευθύνη, δίχως να αποκλείεται (ύστερα από διαφορετική προσέγγιση των δεδομένων της δικογραφίας) και αντίθετη εξέλιξη.

Το βέβαιο είναι ότι οι εισαγγελείς δεν διαπιστώνουν στοιχεία για ευθύνες πολιτικών προσώπων. Των υπουργών δηλαδή και του Πρωθυπουργού, οι οποίοι χειρίστηκαν την υπόθεση Οτσαλάν. Ευθύνες άλλωστε δεν προκύπτουν ούτε κατά του γενικού γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου κ. Σωκράτη Κοσμίδη, που είχε τον συντονισμό της υπόθεσης και ενημέρωνε τον Πρωθυπουργό, ούτε και για τον διευθυντή του διπλωματικού γραφείου του πρώην υπουργού των Εξωτερικών κ. Β. Παπαϊωάννου.

Ο τελευταίος, που είχε αναλάβει το βαρύ και δύσκολο έργο της επικοινωνίας με τον πρέσβη μας στο Ναϊρόμπι κ. Γ. Κωστούλα, εξετάστηκε από τους εισαγγελείς και περιορίστηκε στην καταγραφή των γεγονότων, επισημαίνοντας πως «ό,τι έκανε, το έκανε εκτελώντας εντολές του υπουργού του». Εντολές υπουργού εκτελούσε, όπως είπε, και ο κ. Σταυρακάκης, καταθέτοντας ότι στο πλαίσιο αυτών των εντολών και μόνο κινήθηκε.

tovima.gr